Άγχος και στρες στον σύγχρονο τρόπο ζωής

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία, περισσότερο από 25 εκατομμύρια
άνθρωποι στις Η.Π.Α., υποφέρουν από αγχώδης διαταραχές, που περιλαμβάνουν υπερβολική
ανησυχία ή φόβο για αντικείμενα ή καταστάσεις και επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού.

Tο άγχος αντιπροσωπεύει μια απαραίτητη απάντηση που διατηρεί την ομοιόσταση, κατά την
έκθεση σε περιβαλλοντικές αλλαγές. Όταν το άτομο εκτίθεται σ΄ένα συγκεκριμένο στρεσογόνο
παράγοντα, συμβαίνουν αλλαγές στο ανθρώπινο σώμα. Αυτή η προγραμματισμένη απάντηση
είναι γνωστή ως απόκριση του stress. H σύγχρονη ζωή προκαλεί υπερβολική εγκεφαλική
διέγερση, λόγω συνθηκών ομαδικής διαβίωσης, εξαντλητικών ωραρίων εργασίας, πράγμα που
προκαλεί συνεχή έκθεση στο stress. Αυτή η συνεχής έκθεση, μπορεί να προκαλέσει επιζήμιες
βιολογικές αντιδράσεις. Ο οργανισμός εκκρίνει ορμόνες και φλεγμονώδεις κυτοκίνες και
μπορεί να αναπτύξει άγχος, κατάθλιψη και διαταραχές πανικού.
Εδώ λοιπόν, σ’ αυτούς τους μηχανισμούς δράσης υπεισέρχεται ένα φαρμακευτικό φυτό, που
χρησιμοποιείται ως λαϊκό φάρμακο στην Κίνα, την Κορέα, την Ιαπωνία, για πάνω από 2000
χρόνια. Πρόκειται για την ρίζα του Panax ginseng γνωστού ως Κορεατικού ή Ασιατικού Ginseng.
Τα κύρια βιοενεργά συστατικά του είναι μία ομάδα σαπωνινών τα ginsenosides, με
τριτερπενοειδή δομή και σύμφωνα με τις δομικές και φαρμακολογικές τους ιδιότητες,
εμπλέκονται στην λειτουργία του Κ.Ν.Σ., συμπεριλαμβανομένης της μάθησης, της μνήμης και
των νευροεκφυλιστικών ασθενειών.

 Η  αποτελεσματικότητα του ginseng

Η συμβολή του ginseng είναι αποτελεσματική έναντι του
οξειδωτικού αλλά και του νιτροδογόνου stress. Οι φαρμακολογικές του επιδράσεις έχουν
αποδειχθεί στον διαβήτη, τις καρδιαγγειακές παθήσεις, τον καρκίνο, την ενίσχυση της
λειτουργίας του Κ.Ν.Σ. για την ανακούφιση από το stress. Συμβάλει στην πρόληψη αυτοάνοσων
νοσημάτων καταστέλλοντας την υπερβολική έκκριση προφλεγμονωδών κυτοκινών, που
προκαλείται από το επίμονο stress. Το ginseng εμπλέκεται στην ρύθμιση του άξονα
υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων και στον έλεγχο των ορμονών, παράγοντας έτσι
ευεργετικά αποτελέσματα στην καρδιά και τον εγκέφαλο, σε περιπτώσεις παθήσεων των
οστών καθώς και στην ανακούφιση της στυτικής δυσλειτουργίας. Πρόσφατες μελέτες
υποδηλώνουν την χρησιμότητά του στην πρόληψη και θεραπεία φλεγμονωδών νόσων όπως ο
διαβήτης, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και το αλλεργικό άσθμα. Καταστέλλοντας την χρόνια
φλεγμονή, που προκαλείται από την κατάθλιψη και το άγχος, θεωρείται ότι θα μπορούσε να
συμβάλει ευεργετικά στην πρόληψη δευτερογενών παθήσεων, όπως άνοιας, Alzheimer,
παχυσαρκία, διαβήτη, έχοντας και ανοσοπροστατευτική δράση.

Το βότανο ashwagandha

Ένα άλλο βότανο, γνωστό στην Αγιουβερδική Ιατρική ως ashwagandha, θεωρείται προσαρμογόνο με ευρεία εφαρμογή στο
stress, την κατάθλιψη και την αϋπνία. Το εκχύλισμα της ρίζας και των φύλλων του εμφανίζουν
αξιοσημείωτη δράση κατά του stress και του άγχους σε μελέτες τόσο σε ανθρώπους όσο και σε
ζώα. Το βότανο αυτό είναι ευεργετικό σε αγχώδης διαταραχές, διαταραχές ύπνου, μυϊκούς
σπασμούς και επιληπτικές κρίσεις. Ένα άλλο είδος τζινσενγκ, γνωστό ως βραζιλιάνικο τζίνσενγκ,

αλλιώς γνωστό ως suma, επίσης χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες στην φαρμακολογία των
τόπων, για να θεραπεύει την χαμηλή λίμπιντο αλλά και το stress. Επίσης χρησιμοποιείται στην
παραδοσιακή ιατρική ως ενισχυτικό της ανοσοποιητικής λειτουργίας στην πρόληψη του
καρκίνου, στην διόρθωση σεξουαλικών προβλημάτων, στην ενίσχυση της ενέργειας, την
καταπράυνση του stress, την ανακούφιση από τον πόνο και το άγχος και την σεξουαλική
ευεξία. Επίσης η δράση της ρίζας έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, άρα χρησιμεύει στην
πρόληψη των αυτοάνοσων και της χρόνιας φλεγμονής. Ένα άλλο γνωστό σε όλους φυτό, που
χρησιμοποιείται ευρέως για την απώλεια μνήμης που σχετίζεται με το stress και την γήρανση,
είναι ο βασιλικός. Χρησιμοποιείται ευεργετικά στην κατάθλιψη, στη υποστήριξη της
ανάρρωσης μετά από αγγειακά, σε εγκεφαλικά επεισόδια, στην βελτίωση του σακχάρου
νηστείας, της χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων, στην μείωσης της αρτηριακής πίεσης, στην
πρόληψη μορφών καρκίνου όπως του μαστού, του παχέος εντέρου και του παγκρέατος. Έχουν
γίνει μελέτες για την ευεργετική του δράση στο διαβήτη, αλλά και σε ομάδες ατόμων με
τουλάχιστον τρία συμπτώματα stress, όπου απέδειξαν ευνοϊκά αποτελέσματα σε σχέση με
placebo, στην ομάδα που το έλαβε ως φάρμακο.

Stress και Astragalus

Ένα άλλο βότανο που κλινικά έχει συνταγογραφηθεί για ασθένειες που σχετίζονται με το stress, είναι το Astragalus. Το βότανο
αυτό χρησιμοποιείται ως τονωτικό στην Παραδοσιακή κορεατική ιατρική. Μία μελέτη απέδειξε
ότι το Astragalus απέτρεψε την επαγόμενη από το stress απώλεια των ανοσοαντιδραστικών
νευρώνων της CHAT, υποδηλώνοντας ότι το φυτό ασκεί ευεργετικά αποτελέσματα στην
χολινεργική νευροδιαβίβαση στον εγκέφαλο (μελέτη από το πρόγραμμα ΕΑΑ της Σεούλ και το
πρόγραμμα γνωσιακής νευροεπιστήμης του υπουργείου επιστήμης και τεχνολογίας της
Κορέας). Ανάλογες μελέτες, διεξήχθησαν και με ένα άλλο φυτικό φάρμακο, την Glycyrrhizae
radix, που χρησιμοποιείται ευρέως στην Ανατολική και Αγιουβερδική ιατρική και για πεπτικές
διαταραχές. Η χορήγηση της γλυκόριζας έδειξε πως είχε την δυνατότητα να μετριάσει τις
συμπεριφορικές και νευροχημικές βλάβες που προκαλούνται από το stress. Ένα άλλο βότανο
που μελετήθηκε η δράση του στο stress είναι η Rhodiola rosea. Οι μοριακοί μηχανισμοί της
δράσης των εκχυλισμάτων του φυτού, έχουν μελετηθεί μαζί με τις βιοδραστικές ενώσεις του,
την σαλιδροζίνη. Τα εκχυλίσματα του φυτού και η σαλιδροζίνη, μπορούν να επιβάλουν
κυτταρικά και συστηματικά οφέλη, παρόμοια με την επίδραση των θετικών παρεμβάσεων στον
τρόπο ζωής, στις φυσιολογικές λειτουργίες, αλλά ενδείκνυται και για την πρόληψη του
καρκίνου στον άνθρωπο, ιδιαίτερα της ουροδόχου κύστης. Αφορμή για την έρευνα και τους
μηχανισμούς δράσης των αντι-στρες ιδιοτήτων των φυτών που περιγράφηκαν πρότερα, έδωσε
η επιστημονική μας περιέργεια, μελέτης των φυτών, που περιέχονται σε μία φόρμουλα,
επονομαζόμενη «Νο Stress» της εταιρείας Natural Vitamins. Ως βελονίστρια και
ομοιοπαθητικός αλλά και ως ειδικός σε φυτοθεραπεία και αρωματοθεραπεία, συχνά έχω την
ανάγκη να συνταγογραφώ κάποια συμπληρώματα, μαζί με τις θεραπείες βελονισμού ή
ομοιοπαθητικής που να παρέχουν anti-stress κάλυψη ευρέος φάσματος στους ασθενείς μου.
Ιδιαίτερα στην εποχή μας, όπου η εισβολή της covid-19 λοίμωξης έχει ανυψώσει υπερβολικά το
επίπεδο του stress, προσβεβλημένων και μη προσβεβλημένων ατόμων. Επίσης ανησυχητικά
έχει αυξηθεί η νόσηση από καρκίνο, είτε γιατί έχει αυξηθεί το stress και το άγχος επιβίωσης,
είτε γιατί έχουν παραμεληθεί οι συμβατικοί έλεγχοι λόγω υπερφόρτωσης του συστήματος
υγείας από την νόσηση covid ή γιατί οι ίδιοι οι ασθενείς φοβούνται να προγραμματίσουν

προληπτικούς ελέγχους. Θεωρώ λοιπόν ότι η αντιμετώπιση του stress με φυτικά
συμπληρώματα, θα έδινε ένα παραπάνω χέρι βοηθείας στην πρόληψη παρενεργειών από
ανεπιθύμητες καταστάσεις που μπορεί να επακολουθήσουν, όπως είδαμε με τους
μηχανισμούς πρόκλησης χρόνιου stress.

 Dr Ευφροσύνη Παπακωνσταντίνου Ολιστικός Παθολόγος Ιατρός – Oμοιοπαθητικός –
Βελονίστρια