Πώς Ήταν Τα Ιατρικά Κέντρα Στην Αρχαιότητα;

Αποτελούν την απαρχή της φιλοσοφίας της ιατρικής επιστήμης και είναι παράλληλα τα πρώτα θεραπευτικά κέντρα της αρχαιότητας, όπου προσέτρεχε ο ασθενής, για να «ικετεύσει» τη βοήθεια του θεού Ασκληπιού, έτσι ώστε να τον βοηθήσει να βρει λύση στο πρόβλημα υγείας που τον ταλαιπωρούσε.

Ο λόγος για τα Ασκληπιεία, τα ιατρικά κέντρα της αρχαιότητας, των οποίων η αξία εκτιμάται σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλοτε. Ο λόγος: Φαίνεται ότι κατανοήσαμε πλέον πως δεν αρκεί η πιο σύγχρονη νοσοκομειακή μονάδα και το κορυφαίο ιατρικό προσωπικό για να έχουμε καλύτερη και πιο αποτελεσματική παροχη υπηρεσιών υγείας.

Το φυσικό περιβάλλον, η κοινωνικοποίηση του ασθενή και η γενικότερη τόνωση του πάσχοντα οργανισμού-βασικά στοιχεία των αρχαίων νοσοκομείων-αποδεικνύονται εξίσου πολύτιμα και μπορούν να μας δώσουν καλύτερα αποτελέσματα πολλών ασθενειών.

Τα Ασκληπιεία λειτουργούσαν ως ιερά του θεού Ασκληπιού, ουσιαστικά όμως ήταν Κέντρα Υγείας ή νοσοκομεία της αρχαιότητας, με άλλα λόγια τα ιατρικά κέντρα της αρχαιότητας. Εκεί, από ότι κατανοούμε από μαρτυρίες,οι ιερείς λάτρευαν τον θεό Ασκληπιό με το να προσφέρουν υπηρεσίες υγείας στον άνθρωπο.

Επομένως αποτελώντας τον τόπο λατρείας του θεού Ασκληπιού αποτελούσαν συγχρόνως και το χώρο θεραπευτικής φροντίδας στον άνθρωπο. Για το λόγο αυτό, στα Ασκληπιεία συνέφεαν πολλοί ασθενείς, ζητώντας τη βοήθεια του θεού, δηλαδή ιατρική φροντίδα. Γνωρίζουμε ότι υπήρχαν πολλά Ασκληπιεία στην αρχαία Ελλάδα,περισσότερα από 500 σύμφωνα με διάφορες γραπτές πηγές και αρχαιολογικά ευρήματα, ενώ παράλληλα συνεχώς η αρχαιολογική σκαπάνη ανακαλύπτει και νέα Ασκληπιεία, παρά το γεγονός ότι πολλά έχουν ήδη καταστραφεί.

Μετά την επέλαση του χριστιανισμού κατά τον 4ο αιώνα μ.Χ., τα λατρευτικά κέντρα της αρχαιότητας, μέσα στα οποία θεωρήθηκαν και τα Ασκληπιεία, χαρακτηρίστηκαν παγανιστικά  και καταστράφηκαν.

Για τον λόγο αυτό σήμερα δεν σώζονται παρά ερείπια από αυτά. Θα πρέπει να σημειώσουμε όμως, ότι ο Ασκληπιός θεωρείται ο μακροβιότερος των αρχαίων Ελλήνων θεών μετά την επικράτηση του χριστιανισμού, καθώς τα Ασκληπιεία, παρότι είχε δοθεί η εντολή να καταστρέφονται τα ιερά των Ελλήνων από τον 4ο αιώνα μ.Χ. επειδή ακριβώς προδέφεραν πολύτιμες υπηρεσίες υγείας, εξακολούθησαν να λειτουργούν για δύο περίπου  ακόμη αιώνες, ως περίπου τον 6ο αιώνα μ.Χ. έχοντας την ευγνωμοσύνη και των πρώτων χριστιανών που κατέφευγαν σε αυτά. Ένα από τα πιο γνωστά Ασκληπιεία σήμερα είναι το Ασκληπιείο της Επιδαύρου.

Όλοι σχεδόν γνωρίζουν σήμερα το θέατρο της Επιδαύρου, αλλά πόσοι γνωρίζουν ότι ήταν το θέατρο του Ασκληπιείου της Επιδαύρου; Το θέατρο αυτό αποτελούσε μέρος των εγκαταστάσεων του Ασκληπιείου όπου προσφερόταν φροντίδα υγείας με τη θεραπεία του νου, που αποτελούσε μέρος της συνολικής θεραπείας του ασθενή. Ένα άλλο γνωστό Ασκληπιείο είναι αυτό της Κω,που έχει συνδεθεί με τον Ιπποκράτη και όπου οι ανασκαφές δεν φαίνεται να έχουν φέρει ακόμα στο φως βασικά κτιριακά μέρη του Ασκληπιείου. Σχεδόν σε όλες τις αρχαίες πόλεις υπήρχε Ασκληπιείο.

Οι πηγές των γνώσεων που έχουμε σήμερα για τα Ασκληπιεία υπάρχουν στα γραπτά κείμενα των αρχαίων συγγραφέων, αλλά και στα «ιατρικά αρχεία» που διασώζονται. Πρόκειται για τις εγχάρακτες μαρμάρινες, ως επί το πλείστον, στήλες που αφιιερωνόταν από τους ικέτες μετά τη θεραπεία τους, στα Ασκληπιεία για να ευχαριστήσουν το θεό Ασκληπιό.

Στις στήλες αυτές οι ικέτες περιέγραφαν συνήθως το θεραπευτικό τους «όνειρο», δηλαδή τη θεραπευτική διαδικασία την οποία βίωναν κάτω από το καθεστώς μερικής αναισθητοποίησης ή υπνωτισμού.

Μετά τη θεραπεία τους είχαν την ηθική υποχρέωση να περιγράψουν την εμπειρία τους αυτή σε μοπφή γραπτού κειμένου πάνω σε σχετικές μαρμάρινες στήλες αφιερωμένες στο ιερό. Σήμερα έχουν διασωθεί ορισμένες από τις στήλες αυτές, οι οποίες αποτελούν ένα μικρό μέρος από το μεγάλο πλήθος που υπήρχε στην αρχαιότητα και αναφέρεται από τους αρχαίους συγγραφείς. Οι στήλες αυτές περιέχουν «ιάματα», δηλαδή ιατρικές περιπτώσεις και θεραπείες, τις οποίες μελετούσε ο Ιπποκράτης αργότερα για να γράψει τα συγγράμματά του.

Αυτές οι περιπτώσεις είναι μαρτυρίες, που δεν έχουν γραφτεί από τους ιερείς-ιατρούς οπότε δεν θεωρούνται επιστημονικά κείμενα, αλλά έχουν γραφτεί από τους ικέτες οι οποίοι δεν είχαν ιατρικές γνώσεις. Επομένως, με αυτό τον τρόπο συνέβαινε το εξής καταπληκτικό: η πληροφορία καταγράφεται και περνάει στις επόμενες γενιές κωδικοποιημένη, μπορεί να αποκωδικοποιηθεί μόνο από τους ειδικούς γνώστες της ιατρικής διαδικασίας.

Ωστόσο, δεν αρκούσαν μόνο οι πληροφορίες για να γίνει κανείς γιατρός την εποχή εκείνη, καθώς η ιατρική ήταν, όπως και σήμερα, ένα λειτούργημα που μπορεί να γίνει επικίνδυνο σε λάθος χέρια.Οι υπεύθυνοι κάτοχοι των ιατρικών μυστικών είχαν συγχρόνως την ιερή υποχρέωση να φροντίζουν ώστε η ιατρική γνώση να περνά σε υπεύθυνους, και με ανεπτυγμένη υψηλή ηθική, μέλλοντες ιατρούς. Μάλιστα εθεωρείτο ότι η εκπαίδευση πάνω σε υψηλή ηθική φρόνηση ήταν σημαντικότερη και δυσκολότερη από την εκπαίδευση πάνω στην άσκηση της ιατρικής. Κατανοούμε έτσι γιατί η ιατρική γνώση περνούσε συνήθως από τον πατέρα στον γιό, εγγονό κλπ.

Όχι κύρια γιατί ήταν κλειστό το επάγγελμα, αλλά διότι έτσι υπήρχε η δυνατότητα το παιδί να μαθητεύει από πολύ μικρή ηλικία τόσο στην ιατρική πρακτική όσο και στην ιατρική ηθική υπό την συνεχή παρακολούθηση και καθοδήγηση του γονιού δασκάλου του, ώστε να μπορεί αργότερα να χρησιμοποιήσει τις ιατρικές γνώσεις σωστά, για το καλό του ανθρώπου και όχι προς ίδιον όφελος.

Αργότερα, όταν «άνοιξε» το επάγγελμα του γιατρού, πιθανόν από τον ίδιο τον Ασκληπιάδη Ιπποκράτη, τότε υποθέτουμε ότι ο Ιπποκράτης για να δεχθεί να μαθητεύσουν στην ιατρική παιδιά χωρίς να κατάγονται από τη μεγάλη οικογένεια των Ασκληπειαδών – γιατί υποτίθεται ότι όλοι γιατροί ως τότε ήταν απόγονοι του Ασκληπιού – θέσπισε τον όρκο.

Τον όρκο αυτόν που δίνουν ως σήμερα οι ιατροί μετά το πέρας των σπουδών τους και πριν την άσκηση της ιατρικής, τον έδιναν στην αρχαιότητα οι υποψήφιοι ιατροί πριν γίνουν δεκτοί στις τάξεις των μαθητών και αποκτήσουν τις ιατρικές γνώσεις, έτσι ώστε να γνωρίζουν αρχικά τις ηθικές τους υποχρεώσεις σε σχέση με την ιατρική και στη συνέχεια να τους επιτραπεί να μαθητεύσουν στην εφαρμογή της.

 Μελετώντας το Ασκληπιείο της Επιδαύρου, μπορούμε να βγάλουμε κάποια συμπεράσματα για το πως ήταν γενικά και τα υπόλοιπα. Φαίνεται ότι τα Ασκληπιεία ήταν διαφόρων τύπων. Όπως για παράδειγμα αυτά που ήταν ανεξάρτητα ανεπτυγμένα και είχαν όλες τις εξυπηρετήσεις ενσωματωμένες σε δικό τους χώρο και αυτά που ήταν ενταγμένα μέσα στις πόλεις και χρησιμοποιούσαν τις ανάλογες εξυπηρετήσεις της πόλης.

Είχαν ως χαρακτηριστικό τους τμήμα αυτό που προσφέρουμε κι εμείς στα σύγχρονα νοσοκομεία, δηλαδή μόνο τις εγκαταστάσεις ιατρικής επέμβασης. Όμως η θεραπεία εξακολουθούσε να είναι ολιστική χρησιμοποιώντας το θέατρο, το στάδιο, το γήπεδο, την παλαίστρα, το ωδείο της κάθε πόλης.

Και ο ασθενής δεν θεωρείτο ένας άνθρωπος που χρειαζόταν απομόνωση, αλλά ήταν ένας απλός, φυσιολογικός και υγιής άνθρωπος, ο οποίος στη δεδομένη στιγμή είχε μια διαταραχή της ισορροπίας των χαρακτηριστικών του οργανισμού του και χρειαζόταν μια εξισορρόπηση του οργανισμού για να έρθει πάλι στην κατάσταση της πλήρους υγείας.

Πολλά από τα Ασκληπιεία ήταν συνήθως αφιδρύματα, δηλαδή λειτουργούσαν ως αρχικά παραρτήματα κάποιου κεντρικού Ασκληπιείου. Μέσα σε αυτά, υπήρχαν πολλοί γιατροί-ιερείς, με διάφορες ειδικότητες, νοσηλευτές,αλλά και θεραπευτές που πρόσφεραν μασάζ, υδροθεραπεία, λασποθεραπεία, καθώς κι εκείνοι που ασχολούνταν με τη νοοθεραπεία, δηλαδή με τη θεραπεία του νου. Οι ασθενείς ονομάζονταν ικέτες γιατί ουσιαστικά ερχόνταν στο Ασκληπιείο να ικετεύσουν για τη θεραπεία τους από τον Ασκληπιό.

Έτσι, τα Ασκληπιεία ήταν τόποι ιεροί, όπου οι ιερείς πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στους ασθενείς, προς ευχαρίστηση του θεού Ασκληπιού, ενώ οι ασθενείς έρχονταν εδώ για να ικετεύσουν, πάλι τον θεό Ασκληπιό, για να τους βοηθήσει.

Μπαίνοντας στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου ο ασθενής συναντούσε αρχικά τα προπύλαια,όπου σε επιγραφή διάβαζε κανείς ότι μπορεί να διαβεί την πόρτα κάποιος, μόνο αν έχει καθαρό σώμα και κυρίως καθαρή ψυχή. Εδώ υποδεχόταν ο ιερέας-ιατρός τον ασθενή μαζί με τους συγγενείς και τους φίλους του, οι οποίοι φιλοξενούνταν στις εγκαταστάσεις του Ασκληπιείου, καθώς δεν διαχώριζαν τον ασθενή από το κοινωνικό του περιβάλλον.

Η εγκατάσταση του ασθενή γινόταν στον ξενώνα του Ασκληπιείου, ένα μεγάλο κτίριο, το οποίο στην Επίδαυρο παρουσιάζεται να έχει 160 περίπου δωμάτια διαταγμένα σε τέσσερα αίθρια, ώστε να μην υπάρχει «βαθύς» σχεδιασμός. Ο σχεδιασμός τότε ήταν πολύ «ρηχός», έτσι ώστε η φύση να παίρνει μέρος στη θεραπευτική διαδικασία, καθώς πίστευαν ότι το φυσικό περιβάλλον συμβάλει στην αποκατάσταση της υγείας του ασθενή.

Στη συνέχεια, ο προσωπικός γιατρός-ιερέας του ασθενή τον συντρόφευε – αν δεν επρόκειτο για επείγον περιστατικό – για να συζητήσουν γενικά, περπατώντας μέσα στο ιερό δάσος, όπου υπήρχαν και ειδικές θέσεις-καθιστικά, έτσι ώστε να αντιληφθεί το πρόβλημα, το οποίο μπορεί να ήταν ψυχολογικό, κοινωνικό κλπ. Κατά τη διάρκεια της πρώτης αυτής θεραπευτικής και διαγνωστικής προσέγγισης υπήρχε και μια γενική θεραπεία τόνωσης του οργανισμού, με ειδική δίαιτα, μασάζ, ηλιοθεραπεία, γυμναστική, νοοθεραπεία, κλπ., που πραγματοποιούνταν στο γυμναστήριο, στο ωδείο και στους άλλους ειδικά διαμορφωμένους χώρους, στο θέατρο της Επιδαύρου, κλπ.

Ένας ασθενής μάλιστα αναφέρει ότι φτάνοντας στο Ασκληπιείο έπασχε από κάποια αρρώστια από την οποία θεραπεύτηκε αλλά απέκτησε πόνο στα μάτια του από το πολύ διάβασμα στη βιβλιοθήκη του Ασκληπιείου. Όταν γινόταν, λοιπόν, διάγνωση του προβλήματος, μετά από συζήτηση όλων των ειδικών που εξέτεζαν τον ασθενή, τότε τον καλούσαν να έρθει στο κατακλιντήριο, το οποίο ήταν ένας χώρος όπου έμεναν για λίγο ασθενείς, για να τον επισκεφτεί ο Ασκληπιός στον ύπνο του.

Δίπλα στο κατακλιντήριο υπήρχε ένα περίεργο κτίσμα, η λεγόμενη Θόλος, η οποία δεν ξέρουμε ακόμη επίσημα τι ακριβώς εξυπηρετούσε, αλλά εικάζουμε ότι ήταν χειρουργείο. Μετά την αναισθητοποίηση ή τον υπνωτισμό που γινόταν στο κατακλιντήριο, ο ασθενής πιθανόν μεταφερόταν στο Θόλο για να υποστεί κάποιου είδους ιατρικής επέμβασης. Στα εκχάρακτα που βρέθηκαν υπάρχουν αναφορές που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι γινόταν πολλές χειρουργικές επεμβάσεις.

Μια ανθρωπιστική προσέγγιση για την υγεία

Το σημερινό νοσοκομείο έχει ως αρχέτυπο και ξεκίνησε από ιστορικά – από το εκκλησιαστικό ίδρυμα του δυτικού Μεσαίωνα (10ος-12ος   αιώνας), όπου η παροχή υγείας ήταν βασισμένη στα ιδανικά του χριστιανισμού. Αυτό ήταν πολύ θετικό και ανθρώπινο αρχικά. Στην εξέλιξη,η έννοια του θεού αντικαταστάθηκε από την έννοια του γιατρού, η έννοια της φιλανθρωπίας έχει αντικατασταθεί από αυτήν της νοσηλείας και η έννοια της θρησκείας έχει αντικατασταθεί από εκείνη της επιστήμης.

Οι μεταφορές αυτές άλλαξαν το ιδεαλιστικό πρόσωπο της παροχής υγείας και το μετέφεραν σε ένα επίπεδο θεοποίησης της τεχνολογίας και της επιστήμης, αναφερόμενο σε ένα επίπεδο στενά θεραπευτικό. Σιγά-σιγά και με τη μεγάλη εξέλιξη της τεχνολογίας άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι η θεραπεία γίνεται μια υπόθεση πάρα πολύ ακριβή χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα στη γενική εικόνα της υγείας του πληθυσμού. Κι αυτό γιατί ξεχάστηκε εκείνο που έλεγε ο Ιπποκράτης ότι η πρόληψη είναι προτιμότερη από τη θεραπεία.

Έτσι, στο μοντέρνο νοσοκομείο γίνεται μάλλον διαχείριση της αρρώστιας παρά προσφορά υγείας. Για το λόγο αυτό άρχισαν να αναζητούνται νέες εναλλακτικές λύσεις προσφοράς υγείας και προσεγγίσθηκαν προτάσεις των Ασκληπιείων. Με τη μελέτη των Ασκληπιείων οι νέες τάσεις υγείας αποκτούν μυθολογία, ιστορία, φιλοσοφία, και αποκτούν ακόμη και ιστορική εφαρμογή που μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο.

Στα Ασκληπιεία αντιμετωπίζεται ο άνθρωπος σαν ολότητα και όχι μόνο ως σώμα ή μέρος σώματος που πάσχει. Η φροντίδα υγείας στα μοντέρνα νοσοκομεία βλέπει τον άνθρωπο ως ένα αυθαίρετο σύνολο από μεμονωμένα όργανα και ιστούς. Όταν πάσχει κάτι από αυτά αντιμετωπίζεται μεμονωμένα. Δεν ακολουθείται η ολιστική αντίληψη ώστε η δεδομένη ασθένεια μπορεί να είναι ένα σύμπτωμα μιας ολικής πτώσης της άμυνας του οργανισμού ή συνέπεια μιας γενικής καταπόνησης, οπότε χρειάζεται φροντίδα ολόκληρος ο οργανισμός ως ένα σύνολο σωματικά, ψυχικά, συναισθηματικά, κοινωνικά.

Επίσης, όπως προαναφέραμε στο Ασκληπιεία ο ασθενής γινόταν δεκτός μαζί με το κοινωνικό του περιβάλλον. Σήμερα πηγαίνει κάποιος ασθενής στο νοσοκομείο τρομαγμένος από την αρρώστια του και απομονώνεται από το περιβάλλον του, μπαίνει σε χώρο που δεν μπορεί να ελέγξει, με άγνωστα μηχανήματα να τον περικυκλώνουν, τρομοκρατείται, με αποτέλεσμα την περαιτέρω πτώση της άμυνας του οργανισμού του.

Γενικά μπορεί να συμπεράνει κανείς ότι οι νέες τάσεις για την υγεία έχουν πολλά να μάθουν από τα δικά μας αρχαία νοσοκομεία, τα Ασκληπιεία και η αλήθεια είναι ότι οι ιδέες των Ασκληπιείων μερικώς έχουν ήδη αρχίσει να εφαρμόζονται.  Καταρχήν έχουμε την κοινωνικοποίηση του ασθενούς. Πρόσφατα, ορισμένα νοσοκομεία ίδρυσαν ξενοδοχεία κοντά στις εγκαταστάσεις τους, έτσι ώστε οι συγγενείς των ασθενών να βρίσκονται σχετικά κοντά και να υποστηρίζεται έτσι κοινωνικά ο ασθενής.

Μερικά άλλα νοσοκομεία έχουν κι ένα δεύτερο κρεβάτι δίπλα στη κλίνη του ασθενούς έτσι ώστε να έχει κοινωνική υποστήριξη ο ασθενής γεγονός που συναντάμε κατά κύριο λόγο σε παιδιατρικές κλινικές. Αν επισκεφτεί επίσης κανεις ένα νοσοκομείο της Αγγλίας, οι κανόνες είναι πολύ αυστηροί, καθώς υπάρχουν κάποιες ώρες επισκέψεως και δεν μπορεί κανείς να παρεκκλίνει από εκεί. Στα δικά μας νοσοκομεία, έχοντας υποσυνείδητα κάποιες ιδέες των Ασκληπιείων – αφού ο δικός μας πολιτισμός τις ανέδειξε – παρότι υπάρχει αυτή η δέσμευση του χρόνου δεν την τηρεί σχεδόν κανείς κι έτσι βλέπουμε ότι ακόμη και τα μεσάνυχτα ορισμένοι συγγενείς παραμένουν στο νοσοκομείο και μάλιστα βοηθούν στη νοσηλεία.

Η συνεισφορά του περιβάλλοντος και όχι μόνο προς τον ασθενή, αλλά και γενικά ως προς τους χρήστες του νοσοκομείου, είναι εξίσου σημαντική. Σύμφωνα με μελέτες, ανάμεσα σε ασθενείς που έμεναν σε δωμάτιο χωρίς καθόλου παράθυρο, και σε ασθενείς που έμεναν σε δωμάτιο με εξωτερική θέα παρατηρήθηκε ότι οι δεύτεροι ανάρρωναν γρηγορότερα. Επειδή ο τεχνολογικός μας πολιτισμός κατανοεί μόνο απόλυτα αριθμητικά μεγέθη οι παραπάνω παρατηρήσεις μεταφράστηκαν σε οικονομικό κόστος του συστήματος και αποφασίστηκε τελικά ότι συμφέρει και οικονομικά πολύ περισσότερο ένα δωμάτιο με φως και πράσινο, παρά ένα δωμάτιο στην απομόνωση και το σκοτάδι. Επίσης, η συνεισφορά της Τέχνης παρουσιάζεται να έχει μια ανάλογη σημασία.

Αξίζει να αναφερθεί ότι η ιδιαίτερη φιλοσοφία των Ασκληπείων πηγάζει από το μύθο του Ασκληπιού. Ο Ασκληπιός υπολογίζεται  ότι υπήρξε φυσικό πρόσωπο και έζησε περίπου την εποχή του Τρωικού Πολέμου, όπου σύμφωνα με τον Όμηρο πήραν μέρος οι γιοί του, ο Μαχάωνκαι ο Ποδαλίρειος, οι οποίοι ήταν και γιατροί και αρχηγοί των στρατευμάτων της Θεσσαλίας. Ο Ασκληπιός μυθοποιήθηκε μετά τα χρόνια του Ομήρου.

Καθώς η Ελληνική Μυθολογία θεωρείται μυθολογική κατά τη μορφή αλλά φιλοσοφική κατά την ουσία της, οι αντιλήψεις για την υγεία των προγόνων μας βρίσκονται ενσωματωμένες μέσα στο μύθο του Ασκληπιού. Σύμφωνα με το μύθο αυτό, ο Ασκληπιός ήταν γιός του θεού Απόλλωνα – θεού του φωτός και γιατρού των θεών- και της Κορωνίδας, κόρης του βασιλιά της Θεσσαλίας, Φλεγύα. Η Κορωνίς, ενώ κυοφορούσε τον Ασκληπιό, αποφάσισε να προδώσει τον θεό Απόλλωνα και να παντρευτεί τον άνθρωπο Ισχύ. Στη συνέχεια τιμωρείται από τη θεά Αρτέμιδα, η οποία ως θεά της ηθικής σκοτώνει την Κορωνίδα με κάποιο βέλος.

Η σωρός της Κορωνίδας τίθεται σε πυρά. Τότε, ο Απόλλωνας τρέχει να γλιτώσει τον γιό του από το νεκρό σώμα της μητέρας του και το παραδίδει στον Κένταυρο Χείρωνα, ο οποίος ήταν δάσκαλος της ιατρικής. Ο Ασκληπιός γίνεται ο καλύτερος μαθητής του Χείρωνα και θεός και δάσκαλος της ιατρικής. Γίνεται όμως τόσο καλός ως γιατρός, ώστε ανασταίνει νεκρούς, πράγμα που ξεπερνά το ανθρώπινο μέτρο και κατακεραυνώνεται από τον παππού του τον Δία.

Ας δούμε μια φιλοσοφική ερμηνεία του μύθου. Στην περίπτωση της Καρωνίδας, μπορούμε να διακρίνουμε ότι κάθε φορά που η θεραπευτική τέχνη ξεχνά την θεική της καταγωγή η φύση και προτιμά την ανθρώπινη ισχύ, τιμωρείται  και μπορούμε ενδεικτικά να αναφέρουμε την καταστροφή περιβάλλοντος στο όνομα της ανθρώπινης ισχύος.

Από την άλλη, κάθε φορά που η θεραπευτική τέχνη ξεπερνά το ανθρώπινο μέτρο και προσπαθεί να αντικαταστήσει το θεό, πάλι τιμωρείται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι γονιδιακές θεραπείες, η κλωνοποίηση, κλπ. Βλέπουμε λοιπόν ότι μέσα σε ένα απλό μύθο, μπορεί να περικλείεται όλη η διαχρονική φιλοσοφία των προγόνων μας πάνω στην υγεία και τις επιπτώσεις από την ανθρώπινη υπεροψία.

Της Ελισάβετ Σταματίου