Παχυσαρκία : Τρόπος ζωής και διατροφή

ΓΕΝΙΚΑ

Παχυσαρκία είναι η παθολογικά αυξημένη εναπόθεση λίπους στο ανθρώπινο σώμα και οφείλεται στην λήψη υπερβολικής ποσότητας θερμίδων, ποσότητα η οποία υπερβαίνει αυτή που το άτομο καταναλώνει. Το σωματικό λίπος ( λιπώδης ιστός ) είναι απαραίτητο για μερικές σωματικές λειτουργίες, αλλά όταν συσσωρεύεται σε υπερβολικές ποσότητες μπορεί να προκαλέσει ένα ευρύ φάσμα παθήσεων όπως:  υπέρταση, υψηλή χοληστερίνη, σακχαρώδη διαβήτη, μερικούς τύπους καρκίνου, ορθοπεδικά προβλήματα, μοτοσκελετικές και καρδιακές παθήσεις, μείωση της ευκαμψίας και δυσκολία στην αναπνοή. Μεγάλη προσοχή χρειάζεται αν το σώμα αποθηκεύει λίπος γύρω από τη μέση, φαινόμενο που εμφανίζεται κυρίως στους άντρες.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, χαρακτηρίζει την παχυσαρκία μία από τις σύγχρονες επιδημίες που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού, καθώς μπορεί να παρουσιαστεί σε άτομα κάθε ηλικίας και φύλου και να μειώσει σημαντικά την ποιότητα και τη διάρκεια της ζωής. Ο καλύτερος τρόπος για να εκτιμηθεί η παχυσαρκία είναι ο καθορισμός του σωματικού λίπους, γεγονός που θα σας βοηθήσει να διαπιστώσετε αν είστε παχύσαρκοι και σ’ αυτήν την περίπτωση να ακολουθήσετε ορισμένες συμβουλές προκειμένου να τη θέσετε υπό έλεγχο. Το πιθανότερο είναι να χρειαστείτε ειδική άσκηση και δίαιτα, συμβουλευτική θεραπεία και ενδεχομένως φαρμακευτική αγωγή.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

•  Σωματικό λίπος πάνω από 30% για τις γυναίκες και 25% για τους άνδρες.

•  Σωματικό βάρος πάνω από 20% του ιδανικού ανάλογα με το φύλο, την ηλικία και τη σωματική δραστηριότητα. 

ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ ΑΜΕΣΑ ΤΟ ΓΙΑΤΡΟ ΣΑΣ ΟΤΑΝ…

•  Έχετε την υποψία ότι το σωματικό σας βάρος ξεπερνά κατά 20% το ιδανικό σας βάρος.

•  Ξαναπαίρνετε το βάρος που πολλές φορές στο παρελθόν έχετε χάσει.

•  Ανήκετε στην κατηγορία των υπέρβαρων ατόμων και παρουσιάζεται μείωση της ερωτικής επιθυμίας, πρόβλημα με την περίοδο και αύξηση της τριχοφυΐας.

ΑΙΤΙΕΣ

Η παχυσαρκία οφείλεται σε κληρονομικούς, περιβαλλοντικούς και ψυχολογικούς παράγοντες. Έχει μάλιστα διαπιστωθεί ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση για παχυσαρκία, καθώς σε μία οικογένεια, συχνά περισσότερα από ένα μέλη παρουσιάζουν τη νόσο. Η παχυσαρκία σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με κάποιες ασθένειες, όπως ο θυρεοειδής και ο διαβήτης, καθώς επίσης και με τη λήψη ορισμένων φαρμάκων κυρίως οιστρογόνων, προγεστίνων, ινσουλίνης και στεροειδών.

Επίσης, η τάση για παχυσαρκία ενθαρρύνεται και από το περιβάλλον. Στη δυτική κοινωνία, η υπεραφθονία τροφών υψηλής θερμιδικής αξίας σε συνδυασμό με την έλλειψη άσκησης συνεισφέρουν σημαντικά στην εξάπλωση της ασθένειας. Τέλος, οι ακατάστατοι χρόνοι γευμάτων, το κάπνισμα, η υπέρμετρη κατανάλωση αλκοόλ και το αυξημένο άγχος συμβάλλουν στην εμφάνιση της νόσου.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η αύξηση των γνώσεων συνεπάγεται αύξηση των θεραπευτικών μεθόδων. Η πλειοψηφία των εναλλακτικών και ιατρικών συμβατικών μεθόδων επικεντρώνεται στη διατροφή, τη σωματική άσκηση και τις ενδεχόμενες ψυχολογικές επιπλοκές.

ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Είναι κοινά αποδεκτό ότι η σωματική άσκηση συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του σωματικού βάρους και στη διατήρηση του ιδανικού. Έρευνες έχουν δείξει ότι το 95% των ασθενών που έκαναν δίαιτα προκειμένου να χάσουν βάρος, χωρίς ταυτόχρονη σωματική άσκηση, πήραν ξανά τα κιλά που είχαν χάσει. Ακόμη κι ένας μισάωρος περίπατος μετά το φαγητό αποδεικνύεται πολύ αποτελεσματικός. Αυτό, ωστόσο δε μειώνει την αξία μιας δίαιτας φτωχής σε λίπη και ζάχαρη και πλούσιας σε ίνες. Αυτό που χρειάζεται είναι μια μακροπρόθεσμη αγωγή με τακτική σωματική άσκηση και δίαιτα χαμηλών λιπαρών.

Σε κάποιες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να συμπληρώσει την παραπάνω αγωγή χορηγώντας συγκεκριμένα φάρμακα που έχουν την ιδιότητα να καταστέλουν  την όρεξη. Πρόκειται για την εφεδρίνη, τη σουβιτραμίνη, την ορλιστάτη και την φλουοξετίνη.

Άλλες μέθοδοι αντιμετώπισης της παχυσαρκίας είναι η λιποαναρρόφηση, η ακινητοποίηση της γνάθου και η χειρουργική επέμβαση σμίκρυνσης του στομάχου, οι οποίες έχουν ωστόσο δεχθεί έντονη κριτική.

Η πιο αποτελεσματική θεραπεία είναι εκείνη που επικεντρώνεται στην ψυχολογική κατάσταση του ασθενή, καθώς με τον τρόπο αυτό ο ασθενής μαθαίνει τι πρέπει να τρώει, πώς πρέπει να αντιδρά στην τροφή και πώς να αξιοποιεί τον ελεύθερο χρόνο του.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Οι εναλλακτικές μέθοδοι θεραπείας δρουν συμπληρωματικά του υπάρχοντος προγράμματος δίαιτας και άσκησης και σ’ αυτές εντάσσονται οι ακόλουθες:

•  Φυτοθεραπεία: μπορείτε να δοκιμάσετε δισκία από φύκι ή ταραξάκο, το οποίο αποτελεί καθαρτικό των νεφρών και επιταχύνει τον μεταβολισμό.

•  Ψυχοσωματική ιατρική: συνιστάται η θεραπευτική ύπνωση, η γιόγκα και ο θεραπευτικός οραματισμός, που μπορούν να σας βοηθήσουν να αλλάξετε τη σχέση σας με το φαγητό.

•  Σημεία πίεσης: έγκεινται στην πίεση με μια ειδική βελόνα συγκεκριμένων σημείων του αυτιού με αποτέλεσμα τη μείωση της έντονης επιθυμίας για ορισμένες τροφές.

•  Ομοιοπαθητική: ανάλογα με την κάθε περίπτωση, ο ομοιοπαθητικός γιατρός θα σας χορηγήσει το κατάλληλο φάρμακο. Σε περίπτωση π.χ. που νιώθετε έντονη την επιθυμία για ζάχαρη, το πιθανότερο είναι ότι χρειάζεστε Argentum nitricum.

•  Κινέζικη ιατρική: συνιστά τη χρησιμοποίηση του βοτάνου εφέδρα, το οποίο περιέχει εφεδρίνη. Ωστόσο, η θεραπεία αυτή ενδέχεται να έχει παρενέργειες, διότι μπορεί να προκαλέσει αϋπνία, άγχος, υπέρταση και αρρυθμίες και πρέπει επίσης να αποφεύγεται από όσους πάσχουν από διαβήτη, και παθήσεις της καρδιάς ή του θυρεοειδή.

•  Τρόπος ζωής: περιορίστε το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοόλ, διότι επηρεάζουν με αρνητικό τρόπο την αποθήκευση του λίπους και αυξάνουν την πρόσληψη θερμίδων.

•  Διατροφή: προτιμήστε μια διατροφή πλούσια σε υδατάνθρακες, κοτόπουλο, ψάρι και λαχανικά. Φροντίστε, επίσης να περιορίσετε την κατανάλωση αναψυκτικών και να αντικαταστήσετε το γάλα και τους φρουτοχυμούς με το νερό. Τέλος, προτιμήστε να τρώτε το κύριο γεύμα σας στο μέσο της ημέρας, έτσι ώστε να έχετε το περιθώριο να κάψετε το μεγαλύτερο μέρος των θερμίδων του.

Αντιμετώπιση στο σπίτι

•  Μειώστε την επιθυμία σας για γλυκό τρώγωντας 1-2 κουταλάκια μαγιά μπίρας ή ταραξάκο.

•  Αυξήστε τον μεταβολισμό σας με λίγη γύρη μέλισσας ή λίγο πιπέρι καγιέν.

•  Αντιμετωπίστε τη δυσκοιλιότητα που συμβάλλει στην παχυσαρκία, δοκιμάζοντας τσάι με ρίζα από ρήον.

ΠΡΟΛΗΨΗ

•  Περιορίστε τις καθιστικές δραστηριότητες, όπως π.χ. την παρακολούθηση της τηλεόρασης.

•  Εντάξτε στο διατροφικό σας πρόγραμμα τις φυτικές ίνες και μειώστε την κατανάλωση των λιπαρών τροφών.

•  Τρώτε 3-4 γεύματα την ημέρα με το κύριο γεύμα να είναι στο κέντρο της ημέρας.

•  Αποφύγετε τις δίαιτες που σας στερούν για μεγάλο χρονικό διάστημα τις φυσιολογικές μερίδες.

•  Σταματήστε τη χρησιμοποίηση της τροφής ως μέσον προκειμένου να ανταμείψετε τον εαυτό σας.