Φρουκτόζη: Σας παχαίνει και προκαλεί μεταβολικό σύνδρομο

Φρουκτόζη: Σας παχαίνει και προκαλεί μεταβολικό σύνδρομο

Φρουκτόζη: Σας παχαίνει και προκαλεί μεταβολικό σύνδρομο

Η υπερβολική κατανάλωση φρουκτόζης αποτελεί βασικό παράγοντα στην ανάπτυξη του μεταβολικού συνδρόμου. Η αυξημένη κατανάλωση στην Αμερική σιροπιού καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης αντικατοπτρίζεται από μια ανησυχητική αύξηση της παχυσαρκίας και της καρδιαγγειακής νόσου. Η φρουκτόζη πωλείται και σαν μορφή ζάχαρης σε σκόνη και στην Ελλάδα και προστίθεται σε αρκετά αναψυκτικά και ποτά.

Η βιομηχανία επεξεργασμένων τροφίμων θέλει να πιστέψετε ότι η φρουκτόζη είναι μια φυσική, υγιεινή ζάχαρη που προέρχεται από φυσικές φυτικές πηγές. Η επιστήμη δείχνει κάτι εντελώς διαφορετικό. Στην πραγματικότητα, η φρουκτόζη είναι μια επιβλαβής τοξίνη που αποτελεί βασικό παράγοντα στην ανάπτυξη του μεταβολικού συνδρόμου στην Αμερική και σε άλλες ανεπτυγμένες δυτικές κοινωνίες σήμερα (1).

Η υπερβολική κατανάλωση φρουκτόζης είναι υπεύθυνη για:

 

    39% αύξηση στην κοιλιακή παχυσαρκία στους άνδρες.

    9% αύξηση στην αντίσταση στην ινσουλίνη.

    11% αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης στους άνδρες (2).

 

Αυξάνει επίσης τον κίνδυνο μη φυσιολογικών προφίλ λιπιδίων και φλεγμονών (3-4). Στην πραγματικότητα, οι καταναλωτές μεγάλων ποσοτήτων ποτών με ζάχαρη έχουν 20% αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου (5).

Η βιομηχανία γλυκαντικών ξοδεύει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο προσπαθώντας να κατακλύσει το αμερικανικό κοινό σχετικά με την πικρή αλήθεια σχετικά με τη φρουκτόζη. Όλες οι προσπάθειές τους αποφέρουν καρπούς: Μεταξύ του 1970 και του 1990, η κατανάλωση σιροπιού καλαμποκιού υψηλού σε φρουκτόζη αυξήθηκε περισσότερο από 1000%, μια αύξηση που είναι παράλληλη με την ταχεία αύξηση της επιδημίας παχυσαρκίας (6).

Ο λόγος για αυτά τα καταστροφικά προβλήματα υγείας είναι ότι η υψηλή πρόσληψη φρουκτόζης δρα περισσότερο σαν μια τοξίνη παρά σαν μια θρεπτική ουσία. Όπως μια τοξίνη, μεταβολίζεται σχεδόν αποκλειστικά στο ήπαρ, όπου μετατρέπεται σε επικίνδυνα υποπροϊόντα (όπως υπερβολικά λιπίδια και ουρικό οξύ) (7-11). Και, όπως μια τοξίνη, η φρουκτόζη έχει άμεσες βλαβερές επιδράσεις (γλύκανση) στους ιστούς σε όλο το σώμα, ενώ δεν έχει καμία απαραίτητη διατροφική λειτουργία (12).

Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι μπορείτε να προκαλέσετε μεταβολικό σύνδρομο σε αρουραίους, τρέφοντάς τους με φρουκτόζη σε ποσότητες αντίστοιχες με την κατανάλωση από τον άνθρωπο (13). Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, αφού κατά μέσο όρο η φρουκτόζη αποτελεί πλέον το 10 έως 15% των θερμίδων που καταναλώνουν οι Αμερικανοί (14). Ορισμένοι έφηβοι παίρνουν σχεδόν το 30% των θερμίδων τους από φρουκτόζη!

Όταν οι επιστήμονες πρέπει να παράγουν ένα γρήγορο μοντέλο κεντρικής παχυσαρκίας, έχουν βρει μια βολική λύση: Το τάισμα αρουραίων με φρουκτόζη για αρκετές εβδομάδες παράγουν ένα ζώο με χαρακτηριστικά μεταβολικού συνδρόμου, όπως αυξημένο λίπος στην κοιλιά, υψηλά τριγλυκερίδια και αυξημένη γλυκόζη αίματος νηστείας (15-16).

Μελέτες πρωτευόντων και μικρότερων πειραματόζωων δείχνουν τώρα ότι η πρόσληψη φρουκτόζης μπορεί να συνδεθεί άμεσα με την ανάπτυξη της κεντρικής παχυσαρκίας (17). Επιπλέον, πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι τα ζώα που τρέφονταν με φρουκτόζη είχαν αυξημένα επίπεδα του ενζύμου που ενεργοποιεί την ορμόνη του στρες κορτιζόλη, που είναι μια πολύ γνωστή αιτία κεντρικής παχυσαρκίας (18).

Οι μελέτες με βάση τον πληθυσμό δείχνουν ότι οι γυναίκες με τη μεγαλύτερη πρόσληψη φρουκτόζης έχουν 20% αυξημένο κίνδυνο κοιλιακής παχυσαρκίας, ενώ οι άνδρες έχουν 39% αυξημένο κίνδυνο κοιλιακής παχυσαρκίας. Μια άμεση μελέτη παρατήρησης 559 εφήβων έδειξε ισχυρή και σημαντική συσχέτιση μεταξύ του συνόλου πρόσληψη φρουκτόζης και κοιλιακής παχυσαρκίας (19). Σε μια μελέτη διάρκειας 10 εβδομάδων, οι άνθρωποι που έπιναν ποτά τα οποία περιείχαν ως γλυκαντικό φρουκτόζη είχαν 8,6% αύξηση στο κοιλιακό λίπος, σε σύγκριση με 4,8% σε αυτούς που έπιναν ποτά που είχαν ως γλυκαντικό γλυκόζη (20).

Από αυτά τα δεδομένα είναι σαφές ότι όσο περισσότερη φρουκτόζη καταναλώνετε, τόσο περισσότερο κοιλιακό λίπος πιθανότατα θα αποκτήσετε.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Seneff S, Wainwright G, Mascitelli L. Is the metabolic syndrome caused by a high fructose, and relatively low fat, low cholesterol diet? Arch Med Sci. 2011 Feb;7(1):8-20.

2. Hosseini-Esfahani F, Bahadoran Z, Mirmiran P, Hosseinpour-Niazi S, Hosseinpanah F, Azizi F. Dietary fructose and risk of metabolic syndrome in adults: Tehran Lipid and Glucose study. Nutr Metab (Lond). 2011;8(1):50.

3. Koo HY, Wallig MA, Chung BH, Nara TY, Cho BH, Nakamura MT. Dietary fructose induces a wide range of genes with distinct shift in carbohydrate and lipid metabolism in fed and fasted rat liver. Biochim Biophys Acta. 2008 May;1782(5):341-8.

4. Aeberli I, Gerber PA, Hochuli M, et al. Low to moderate sugar-sweetened beverage consumption impairs glucose and lipid metabolism and promotes inflammation in healthy young men: a randomized controlled trial. Am J Clin Nutr. 2011 Aug;94(2):479-85.

5. de Koning L, Malik VS, Kellogg MD, Rimm EB, Willett WC, Hu FB. Sweetened beverage consumption, incident coronary heart disease, and biomarkers of risk in men. Circulation. 2012 Apr 10;125(14):1735-41,S1.

6. Bray GA, Nielsen SJ, Popkin BM. Consumption of high-fructose corn syrup in beverages may play a role in the epidemic of obesity. Am J Clin Nutr. 2004 Apr;79(4):537-43.

7. Lindqvist A, Baelemans A, Erlanson-Albertsson C. Effects of sucrose, glucose and fructose on peripheral and central appetite signals. Regul Pept. 2008 Oct 9;150(1-3):26-32.

8. Stanhope KL, Schwarz JM, Keim NL, et al. Consuming fructose-sweetened, not glucose-sweetened, beverages increases visceral adiposity and lipids and decreases insulin sensitivity in overweight/obese humans. J Clin Invest. 2009 May;119(5):1322-34.

9. Stanhope KL, Schwarz JM, Havel PJ. Adverse metabolic effects of dietary fructose: results from the recent epidemiological, clinical, and mechanistic studies. Curr Opin Lipidol. 2013 Apr 16.

10. Perez-Pozo SE, Schold J, Nakagawa T, Sanchez-Lozada LG, Johnson RJ, Lillo JL. Excessive fructose intake induces the features of metabolic syndrome in healthy adult men: role of uric acid in the hypertensive response. Int J Obes (Lond). 2010 Mar;34(3):454-61.

11. Lanaspa MA, Tapia E, Soto V, Sautin Y, Sanchez-Lozada LG. Uric acid and fructose: potential biological mechanisms. Semin Nephrol. 2011 Sep;31(5):426-32.

12. Schalkwijk CG, Stehouwer CD, van Hinsbergh VW. Fructose-mediated non-enzymatic glycation: sweet coupling or bad modification. Diabetes Metab Res Rev. 2004 Sep-Oct;20(5):369-82.

13. Basaranoglu M, Basaranoglu G, Sabuncu T, Senturk H. Fructose as a key player in the development of fatty liver disease. World J Gastroenterol. 2013 Feb 28;19(8):1166-72.

14. Vos MB, Kimmons JE, Gillespie C, Welsh J, Blanck HM. Dietary fructose consumption among US children and adults: the Third National Health and Nutrition Examination Survey. Medscape J Med. 2008;10(7):160.

15. Beigy M, Vakili S, Berijani S, Aminizade M, Ahmadi-Dastgerdi M, Meshkani R. Alternate-day fasting diet improves fructose-induced insulin resistance in mice. J Anim Physiol Anim Nutr (Berl). 2013 Jan 2.

16. Sheludiakova A, Rooney K, Boakes RA. Metabolic and behavioural effects of sucrose and fructose/glucose drinks in the rat. Eur J Nutr. 2012 Jun;51(4):445-54.

17. Bremer AA, Stanhope KL, Graham JL, et al. Fructose-fed rhesus monkeys: a nonhuman primate model of insulin resistance, metabolic syndrome, and type 2 diabetes. Clin Transl Sci. 2011 Aug;4(4):243-52.

18. London E, Castonguay TW. High fructose diets increase 11beta-hydroxysteroid dehydrogenase type 1 in liver and visceral adipose in rats within 24-h exposure. Obesity (Silver Spring). 2011 May;19(5):925-32.

19. Pollock NK, Bundy V, Kanto W, et al. Greater fructose consumption is associated with cardiometabolic risk markers and visceral adiposity in adolescents. J Nutr. 2012 Feb;142(2):251-7.

20. Stanhope KL, Schwarz JM, Keim NL, et al., Consuming fructose-sweetened, not glucose-sweetened, beverages increases visceral adiposity and lipids and decreases insulin sensitivity in overweight/obese humans. J Clin Invest. 2009 May;119(5):1322-34.


Μάριος Δημόπουλος

Φυσικοπαθητικός (Doctor of Naturopathy)-Διατροφοπαθητικός-Συγγραφέας
Υποψήφιος PhD in Integrative Medicine
Μέλος της American Naturopathic Medical Association
Μέλος του American Council of Applied Clinical Nutrition
Μέλος του American Association of Drugless Practitioners
Μέλος του American Association of Nutritional Consultants
Μέλος του Canadian Association of Natural Nutritional Practitioners
Μέλος της Association for Natural Medicine in Europe
Μέλος της Society of Complementary Alternative and Holistic Practitioners
Μέλος του Επαγγελματικού Σωματείου Συμπληρωματικής Ιατρικής και Ανθρωπιστικών Επιστημών (Ε.Σ.Σ.Ι.Α.Σ.)

Διαβάστε επίσης...

Μερικά σημάδια που φανερώνουν ότι δεν καταναλώνουμε αρκετά λαχανικά

Μερικά σημάδια που φανερώνουν ότι δεν καταναλώνουμε αρκετά λαχανικά

Οι ειδικοί συστήνουν οι ενήλικες να προσθέτουμε λαχανικά σε κάθε γεύμα της ημέρας.

Περισσότερα
Αναπνέουμε Δηλητήρια: Ας προστατευτούμε από την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Αναπνέουμε Δηλητήρια: Ας προστατευτούμε από την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Πώς η μόλυνση μας αρρωσταίνει; Η ατμόσφαιρα των μεγάλων πόλεων είναι μολυσμένη, γεμάτη βλαβερά για την υγεία σωματίδια.

Περισσότερα
Ποιες Τροφές Μας Γερνάνε Πρόωρα;

Ποιες Τροφές Μας Γερνάνε Πρόωρα;

Ποιες Τροφές Μας Γερνάνε Πρόωρα;

Περισσότερα