Ρύζι…Το "Δώρο Των Θεών"

Αυτή τη φορά, επιλέγω ένα post περί διατροφής. Πολλά πιάτα της εβδομάδας μας συνοδεύονται με ρύζι. Κι όμως, δεν γνωρίζουμε και πολλά πράγματα γι’ αυτό...

Ο πολυτιμότερος σπόρος που αποτέλεσε σημείο αναφοράς όλων των κοινωνικών τάξεων, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Το ρύζι, εδώ και πολλούς αιώνες, θεωρείται η πιο αγαπημένη τροφή του κόσμου. Είναι μια ξεχωριστή γεύση που ενώνει λαούς και πολιτισμούς, μια τροφή που συντελεί στη δημιουργία των πιο εύγευστων συνδυασμών.

Μια ιστορία αιώνων…

Το ρύζι ανήκει στην ομάδα των δημητριακών και καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά στην Ασία. Ταξίδεψε από την Κίνα στην αρχαία Ελλάδα και από την Περσία στο Δέλτα του Νείλου, τρέφοντας την ανθρωπότητα για περισσότερο από 5000 χρόνια. Αποτελεί τη βασική τροφή για τα 2/3 του πληθυσμού της γης, και κυρίως για τους λαούς της Κίνας, της Ιαπωνίας, της Ινδοκίνας, του Σιάμ και της Αιγύπτου. Η καλλιέργειά του ξεπερνά κατά πολύ την καλλιέργεια οποιουδήποτε άλλου γεωργικού προϊόντος σε ολόκληρο τον κόσμο. Για τους αρχαίους Κινέζους και τους Ινδούς το ρύζι είναι «δώρο των θεών». Για μας είναι μια νόστιμη φυσική τροφή, ιδανική για δίαιτα και ισορροπημένα γεύματα.

Τι συμβαίνει όμως στην Ελλάδα….

Στη χώρα μας παράγονται περίπου 150.000 τόνοι αναποφλοίωτου ρυζιού ετησίως. Από αυτούς, απομένουν 75.000 τόνοι, μετά την ειδική επεξεργασία, έτοιμοι προς κατανάλωση. Εξάγουμε περίπου 20.000 τόνους έτοιμου ρυζιού και εισάγουμε περίπου 10.000 τόνους από αρωματικές ποικιλίες ρυζιού και επώνυμα συσκευασμένα προϊόντα.

Τα χαρίσματα του ρυζιού

Το ρύζι είναι μια φυσική τροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά που παράγεται ύστερα από επεξεργασία των ώριμων καρπών του φυτού όρυζα. Το ρύζι μαζί με το ψωμί και τα ζυμαρικά βρίσκεται στη βάση της διατροφικής πυραμίδας. Είναι μια υγιεινή τροφή, γλυκιά στη γεύση αλλά χωρίς λίπος, χοληστερόλη και άλατα, πλούσια σε υδατάνθρακες, ποιοτικές πρωτεΐνες και αμινοξέα.
 

Περιέχει:

• Άμυλο, που βοηθάει στη διατήρηση των έντονων και παρατεταμένων σωματικών προσπαθειών και ενεργειών του οργανισμού
   
• Πρωτεΐνες, που είναι συγκεντρωμένες στο εξωτερικό τμήμα του σπόρου και μειώνουν την ποσότητα των ζωικών πρωτεϊνών στον οργανισμό.
   
• Βιταμίνες (κυρίως Β και Ε) και πολυακόρεστα λίπη που περιέχονται κυρίως στο φύτρο του ρυζιού. Αυτά βοηθούν στη μείωση του επιπέδου της χοληστερόλης στο αίμα και προλαμβάνουν το σχηματισμό των λιπωδών εναποθέσεων στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριακών αγγείων.
   
• Μεταλλικά άλατα, όπως σίδηρο, ασβέστιο και φώσφορο.
   
• Ιχνοστοιχεία
   

Τροφή-φάρμακο για την κινέζικη ιατρική….

Γιατροί και διατροφολόγοι συνιστούν το ρύζι ως μια «ελαφριά», εύπεπτη και μη αλλεργιογόνα τροφή, ιδανική και για άτομα με ειδικές διατροφικές ανάγκες. Είναι ωφέλιμο σε περιπτώσεις κολίτιδας, εντερικών προβλημάτων, νεφρικής ανεπάρκειας, παχυσαρκίας και διαβήτη. Αποτελεί καλή πηγή αποτοξινωτικών ινών, διατηρεί σταθερή την γλυκαιμία και προλαμβάνει την δυσκοιλιότητα.
 

Προσοχή στην επιλογή του ρυζιού…

Το εμπορικό ρύζι που βρίσκουμε στα σουπερμάρκετ είναι το λευκό ή γυαλισμένο ρύζι. Με τη βιομηχανική επεξεργασία του ρυζιού αφαιρείται ο φλοιός κι έτσι το ρύζι γίνεται άσπρο. Οι διάφορες δραστικές σταδιακές επεξεργασίες που ακολουθούν, όπως το ραφινάρισμα, αφαιρούν τα βασικότερα θρεπτικά συστατικά του. Συνεπώς, το ρύζι χάνει το 50% των πρωτεϊνών του, σχεδόν όλα τα ιχνοστοιχεία του και τα μεταλλικά άλατα μειώνονται κατά 4 με 8 φορές. Αντίθετα, εμπλουτίζεται με βαζελίνη και ταλκ ή γλυκόζη, δηλαδή ουσίες επικίνδυνες για τον οργανισμό. Για τους παραπάνω λόγους, καλύτερα να προτιμάτε το αναποφλοίωτο ρύζι, στο οποίο αφαιρείται μόνο η φλούδα και θεωρείται θαυμάσια θρεπτική τροφή.
 

Το ρύζι Parboiled..

Μια άλλη καλή θρεπτική επιλογή για το τραπέζι σας είναι το ρύζιparboiled. Το ρύζι αυτό υπόκειται σε επεξεργασία στον ατμό με αποτέλεσμα κάποια συστατικά του φλοιού του να περνούν και στον κόκκο. Έχει καθαρό κιτρινωπό χρώμα, κρυστάλλινη διαύγεια και σκληρό μακρόσπερμο σχήμα. Λόγω της ειδικής, υγροθερμικής του κατεργασίας παραμένει πάντα σπυρωτό και κατά συνέπεια δεν «λασπώνει». Είναι ωφέλιμο για την υγεία και πλούσιο σε θρεπτικές ουσίες και βιταμίνες. Βοηθάει στην τόνωση της όρασης, του νευρικού συστήματος και στην ανανέωση των κυττάρων του δέρματος, χαρίζοντας λάμψη και ομορφιά.

Προτιμήστε το αναποφλοίωτο ρύζι, στο οποίο αφαιρείται μόνο η φλούδα και θεωρείται θαυμάσια θρεπτική τροφή.
 

Οι ποικιλίες του ρυζιού

Οι ποικιλίες του ρυζιού αγγίζουν τις 120.000(!). Αριθμός μεγάλος αλλά λογικός, αν αναλογιστούμε την ιστορικά πολύ πρώιμη έναρξη της καλλιέργειάς του παγκοσμίως.

Παράγεται σε διάφορα χρώματα και σχήματα, γεγονός που μας επιτρέπει να επιλέξουμε εκείνο που ταιριάζει καλύτερα στο φαγητό που επιθυμούμε να μαγειρέψουμε. Οι πιο γνωστές ποικιλίες είναι:

Basmati: Το όνομά του σημαίνει «αυτό που μυρίζει ωραία». Είναι μια αρωματική ποικιλία ρυζιού που προέρχεται από τη μακρινή Ινδία και το Πακιστάν. Με το μαγείρεμα οι κόκκοι του μακραίνουν αντί να αυξάνουν σε πάχος.

Japonica: μια ποικιλία φυτών χαμηλού ύψους που φύεται κυρίως σε κρύες υποτροπικές περιοχές, όπως η Ιαπωνία και η Ισπανία. Είναι μείγμα από κόκκινους, καφέ και μαύρους γυαλιστερούς κόκκους, που καθώς βράζει δίνει στο νερό χρώμα κόκκινου κρασιού. 

Ελληνική Καρολίνα: έχει χρώμα λευκό και χρησιμοποιείται κυρίως για ριζότο. Καλλιεργείται στη Μακεδονία και στη Θράκη.

Νυχάκι: είναι λευκό και μακρόσπερμο, ιδανικό για γεμιστά και ντολμάδες.

Γλασέ: είναι λευκό και γλασαρισμένο, ιδανικό για σούπες και ρυζόγαλο.

Arborio: έχει κοντούς κόκκους και καλλιεργείται στην κοιλάδα του Πάδου, στην Ιταλία. Έχει πλούσια και κρεμώδη υφή και χρησιμοποιείται κυρίως σε ριζότο, σε σούπες, στο ρυζόγαλο και σε διάφορα επιδόρπια.

Καστανό ρύζι : έχει υποβληθεί στη μικρότερη δυνατή επεξεργασία και γι’ αυτόν το λόγο έχει μεγαλύτερη θρεπτική αξία και χρειάζεται περισσότερο βράσιμο.
 

Το βιολογικό ρύζι

Για μια πιο προσεγμένη διατροφή, επιλέξτε το βιολογικό ρύζι. Η καθαρότητα και η ποιότητά του είναι αναμφισβήτητη, αποτελώντας ολοκληρωμένη τροφή για πλήρως ισορροπημένο γεύμα. Σε όλα τα στάδια επεξεργασίας του μέχρι την τελική παραγωγή του αναπτύσσεται με φυσικές μεθόδους και έτσι καταλήγει στον καταναλωτή χωρίς συντηρητικά ή άλλες χημικές ουσίες στη σύνθεσή του, διατηρώντας τα θρεπτικά συστατικά του.

Το χώμα, στο οποίο καλλιεργείται το βιολογικό ρύζι χρειάζεται τρία χρόνια για να καθαριστεί πλήρως από τις χημικές παρεμβάσεις. Τον πρώτο χρόνο, το ρύζι που παράγεται δεν θεωρείται βιολογικής προελεύσεως, ενώ το δεύτερο χρόνο ανακηρύσσεται βιολογικής προελεύσεως σε μεταβατικό στάδιο. Τον τρίτο χρόνο, το χώμα, ύστερα από φυσικές διαδικασίες και με τη βοήθεια της κοπριάς και των βιολογικών λιπασμάτων, δίνει ρύζι καθαρά βιολογικό.

Η καλλιέργειά του είναι απαλλαγμένη από χημικά φυτοφάρμακα και λιπάσματα, ενώ κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας του δεν «γυαλίζεται», ούτε επιβαρύνεται με πούδρες, βαζελίνη ή γλυκόζη. Αποτελεί ένα προϊόν πλούσιο σε υδατάνθρακες, φώσφορο, πρωτεΐνες και βιταμίνη PP.
 

Τι πρέπει να γνωρίζουμε για το βιολογικό ρύζι

Πρέπει να αγοράζουμε μόνο τυποποιημένο βιολογικό ρύζι.

Πρέπει να προσέχουμε την πιστοποίησή του, δηλαδή να ελέγχουμε την ετικέτα, που αναγράφει την προέλευση του ρυζιού και τη σφραγίδα του οργανισμού της πιστοποίησης. Κάθε ποικιλία ρυζιού, μπορεί να καλλιεργηθεί βιολογικά με τις κατάλληλες φυσικές διαδικασίες. Ενώ η χώρα μας εισάγει βιολογικό ρύζι κυρίως από την Ιταλία, τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει η καλλιέργεια ελληνικού βιολογικού ρυζιού στην Θεσσαλονίκη, στην περιοχή Χαλάστρα. Το βιολογικό ρύζι σε όλα τα στάδια επεξεργασίας του μέχρι την τελική παραγωγή του αναπτύσσεται με φυσικές μεθόδους και έτσι καταλήγει στον καταναλωτή χωρίς συντηρητικά ή άλλες χημικές ουσίες στην σύνθεσή του, διατηρώντας τα θρεπτικά συστατικά του.
 

Οδηγίες προς…καταναλωτές

• Το ρύζι αλλοιώνεται εύκολα, γι’ αυτό πρέπει να αποθηκεύεται σε μικρές ποσότητες Βγάλτε το από το σακουλάκι και τυλίξτε το σε πανί για να «αναπνέει». Για να αποφύγετε τα ανεπιθύμητα ζουζούνια, ρίξτε μέσα στο πανί μια χούφτα πιπέρι σε κόκκους
   
• Καλό είναι πριν μαγειρέψετε το ρύζι να ελέγξετε αν είναι φρέσκο. Πάρτε, λοιπόν, μια χούφτα ρύζι στο χέρι σας. Αν αλευρωθεί, τότε σημαίνει ότι το ρύζι είναι μπαγιάτικο και για καλό δικό σας, αποφύγετε να το μαγειρέψετε. 
   
• Όταν βράζετε ρύζι για να μην κολλάνε οι κόκκοι μεταξύ τους, προσθέστε λίγο χυμό λεμονιού.
   
• Το ρύζι basmati για να διατηρήσει το άρωμά του, χρειάζεται να πλυθεί καλά πριν μαγειρευτεί.
   
• Η γνωστή αρρώστια μπέρι-μπέρι βασίζεται στην έλλειψη βιταμινών Β και εμφανίζεται κυρίως στους Κινέζους. Επειδή ο πληθυσμός της Κίνας δεν τρέφεται τόσο με κρέας όσο με ρύζι, η στέρηση του φλοιού του ρυζιού από την διατροφή τους οδήγησε σε σοβαρές ασθένειες. Για την θεραπεία του μπέρι-μπέρι χρησιμοποιείται ουσία από τον φλοιό του ρυζιού, η βιταμίνη Β. 
   
• Για να χάσετε 1 φλιτζάνι βραστό ρύζι χρειάζεται να περπατήσετε 25 λεπτά. 
   
• Η αποτοξινωτική δίαιτα του ρυζιού βοηθάει στη σωστή λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος, απορροφώντας περισσότερα θρεπτικά συστατικά.