Πώς Τα Σκυλιά Επιδρούν Στην Ψυχολογία Μας

Του Λευτέρη Χ. Θεοδωρακόπουλου

Ψυχολόγοι, εκπαιδευτές αναλύουν πώς και γιατί τα σκυλιά δίνουν άλλο νόημα στη ζωή και στην καθημερινότητά μας

Ψάχνεις να βρεις να παρκάρεις τουλάχιστον δέκα λεπτά και γυρίζεις γύρω-γύρω από το σπίτι σου. Η ημέρα στην δουλειά ήταν έντονη και δύσκολη. Τα καταφέρνεις, σέρνεις (κυριολεκτικά) τα πόδια σου έως την είσοδο.

Η ψυχολογία στο ναδίρ και δεν έχεις διάθεση για τίποτα. Με την κλειδιά στο χέρι λίγο πριν την κλειδαριά νιώθεις πεσμένος και προβληματισμένος.

Όμως στο σπίτι σε περιμένει με ανυπομονησία ο τετράποδος σου φίλος, που ένα σάλτο πέφτει στην αγκαλιά σου και γλύφοντας σε παντού σε κάνει να γελάς.

Αυτό ήταν η διάθεση σου άλλαξε. Έχεις σκεφτεί πόσο το σκυλί σου ή το αγαπημένο σου κατοικίδιο σου έχουν αλλάξει την ψυχολογία σου;

Δεν είναι μόνο ευθύνη ή παιχνίδι τα αγαπημένα μας κατοικίδια αλλά συνοδοιπόροι της καθημερινότητας μας, σημαντικά κομμάτια του μικρόκοσμου μας που έχουν ευεργετικές ιδιότητες στη δικιά μας ζωή. 

Η Ειρήνη Κρυσταλλίδου, ψυχολόγος με ειδίκευση στην θεραπεία με την βοήθεια ζώων τονίζει πως τα ζώα έχουν μια κατευναστική επίδραση στον άνθρωπο.

Η επικεφαλής της πρωτοβουλίας therapy-dogs, όπου κάποιοι άνθρωποι υιοθέτησαν αδέσποτα σκυλιά και στην συνέχεια τα εκπαίδευσαν για να εξυπηρετούν παιδιά ΑμεΑ, Τέρψη Πασχάλη μιλά στο «Υγεία και Ευεξία» τονίζοντας πως η αύρα της αγάπης των σκυλιών είναι μοναδικό δώρο.

Οι σκύλοι θεραπευτικής επαφής αποτελούν μια κατηγορία τετράποδων, τα οποία σε συνεργασία με εθελοντές απαρτίζουν τη ΜΚΟ Sapt Hellas, μια οργάνωση που δημιουργήθηκε πριν από 15 χρόνια και στόχο έχει να ενημερώνει και να βοηθάει ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Η συνιδρύτρια και υπεύθυνη προγραμμάτων της οργάνωσης, Χριστίνα Οικονόμου μίλησε στο «Υγεία και Ευεξία» και τόνισε πως είναι αναγκαία η επαφή με τα ζώα ειδικά στους ρυθμούς που ζούμε σήμερα. 

Ο Βασίλης Γιαμιάς, εκτροφέας και Dog Groomer μας εξηγεί  πως  η αφοσίωση και η ανιδιοτελής αγάπη των σκυλιών είναι οι παράμετροι που μας δίνουν την αίσθηση της σταθερότητας και συναισθηματικής  ασφάλειας.

Ειρήνη Κρυσταλλίδου: Τα ζώα έχουν μια κατευναστική επίδραση στον άνθρωπο

Η ψυχολόγος με ειδίκευση στην θεραπεία με την βοήθεια ζώων Ειρήνη Κρυσταλλίδου  τονίζει πως τα ζώα έχουν αγχολυτικό ρόλο στη ζωή μας, πως βοηθούν ανθρώπους ΑμεΑ!

Τα κατοικίδια και η συνύπαρξη μαζί τους αποτελούν «αγχολυτικό» για το σύγχρονο τρόπο ζωής μας;

«Στο  σύγχρονο τρόπο ζωής όπου όλα γίνονται γρήγορα και προσφέρονται με αντάλλαγμα, η αλληλεπίδραση με τα κατοικίδια ζώα αποτελεί ένα φυσικό «αγχολυτικό» καθώς μειώνει το άγχος και τη διέγερση. Πλήθος ερευνών έχουν αποδείξει ότι τα ζώα έχουν μια κατευναστική επίδραση στον άνθρωπο και οδηγούν στη μείωση της διέγερσης του συμπαθητικού του συστήματος. Χαρακτηριστικό είναι ότι και μόνο το χάιδεμα του σκύλου έχει θεραπευτική διάσταση, καθώς ύστερα από μετρήσεις διαπιστώθηκε ότι μειώνει την αρτηριακή πίεση. Αντίστοιχα, η παρατήρηση ενυδρείου με ψάρια συμβάλλει στη μείωση του άγχους και μάλιστα στο εξωτερικό αυτό χρησιμοποιείται συστηματικά στο πλαίσιο ψυχοθεραπευτικών συνεδριών που στοχεύουν στην διαχείριση του άγχους. Τώρα εάν θέλαμε να ερμηνεύσουμε επιστημονικά αυτά τα ευρήματα, αυτή η ιδέα της αγχολυτικής διάστασης των κατοικίδιων βρίσκει θεωρητική στήριξη στην υπόθεση της βιοφιλίας, σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος έχει έμφυτη τάση να παρατηρεί και να προσελκύεται από άλλους ζωντανούς οργανισμούς. Έτσι, το γεγονός ότι νιώθει ήρεμα από την παρουσία των ζώων μπορεί να αποδοθεί σ’ αυτή του την έμφυτη τάση».

Πως εξηγείται ότι τα κατοικίδια έχουν θεραπευτικές ικανότητες στους ανθρώπους που έχουν ειδικές ανάγκες;

«Το τελευταίο διάστημα στην Ελλάδα και εδώ και αρκετά χρόνια στο εξωτερικό ακούμε για θεραπεία με τη βοήθεια ζώων (animal assisted therapy) στο χώρο της Ειδικής Αγωγής.

Η παρουσία των ζώων στη διάρκεια θεραπευτικών συνεδριών συμβάλλει στις επίτευξη των θεραπευτικών στόχων και παράλληλα λειτουργεί ως κίνητρο εμπλοκής του ατόμου σε όλη αυτή τη διαδικασία. Στα άτομα με ειδικές ανάγκες έχει αποδειχθεί ότι περισσότερο  αποτελεσματικές είναι οι πολυαισθητηριακές παρεμβάσεις, οι παρεμβάσεις δηλαδή που απαιτούν την εμπλοκή όλων των αισθήσεων με βάση αυτό μπορούμε να αντιληφθούμε γιατί η AAT είναι τόσο αποτελεσματική. Η AAT αποτελεί κατεξοχήν πολυαισθητηριακή παρέμβαση, εμπλέκει την  αφή, την όραση και  ακοή! Αρκετές υποθέσεις έχουν γίνει για τους λόγους που αρκετά άτομα με ειδικές ανάγκες και συγκεκριμένα  διαταραχές στο φάσμα του αυτισμού σχετίζονται και αλληλεπιδρούν σε ικανοποιητικό βαθμό με τα σκυλιά. Η  επικρατέστερη άποψη στηρίζει αυτή τη πραγματικότητα στη σκέψη τόσο των σκυλιών όσων και πολλών παιδιών με αυτισμό, που βασίζεται στις αισθήσεις. Είναι κοινά αποδεκτό ότι τα ζώα δεν σκέφτονται με λέξεις. Τόσο οι αναμνήσεις τους και όσο και οι εμπειρίες περιέχουν λεπτομερείς αισθητηριακές πληροφορίες. Ο κόσμος του σκύλου είναι γεμάτος με εικόνες, μυρωδιές, ήχους. Αυτό ακριβώς το σημείο συνδέει τα άτομα με αυτισμό με τα σκυλιά, τα κοινά στοιχεία στον τρόπο σκέψης τους».

Τέρψη Πασχάλη – therapy dogs:  Μας χαρίζουν αύρα αγάπης

 Στη Θεσσαλονίκη μια ομάδα εθελοντών έπραξε κάτι θεάρεστο.  Υιοθέτησε αδέσποτα σκυλιά και τα εκπαίδευσε για να εξυπηρετούν παιδιά ΑμεΑ.

Μια κίνηση που ξεπερνά το ανθρώπινο, μια κίνηση που περιέχει τόση αγάπη που μόνο οι τετράποδοι φίλοι μας  είναι σε θέση να δώσουν.

Η εμπνεύστρια αυτής της υπέροχης πρωτοβουλίας, της therapy-dogs Τέρψη Πασχάλη μιλά για το πως τα σκυλιά μειώνουν το δικό μας στρες.

Μας προτρέπει να αφήσουμε ψυχή και την καρδιά μας ελεύθερη, να ανταμώσει με την αύρα της αγάπης που μας χαρίζουν τόσο απλά και μοναδικά, αυτά τα υπέροχα πλάσματα.

Η κα. Τέρψη Πασχάλη λέει μεταξύ άλλων:

«Πολλοί άνθρωποι στην εποχή μας έχουν έντονα συναισθηματικά και ψυχικά προβλήματα.

Από την άλλη πλευρά είναι στη φύση των σκύλων να ηρεμούν και να συμβάλουν στην μείωση του άγχους καθώς οι σκύλοι είναι γνωστό ότι απελευθερώνουν ενδορφίνες και μειώνουν το στρες

Οι σκύλοι μας αποσπούν από τα προβλήματα μας και μας βοηθούν να υιοθετήσουμε πιο θετική στάση απέναντι στην καθημερινότητα μας.

Προωθούν την επικοινωνία

6 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΣΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΕ  ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΕΞΙΑ

·Συναισθηματικός δεσμός

·Κοινωνική συμμετοχή

·Επιβεβαίωση της αξίας μας

·Αξιόπιστη συμμαχία και υποστήριξη

·Καθοδήγηση και συμβουλή

·Αίσθηση δυνατότητας (χρησιμότητα) να βοηθήσουμε τους άλλους

Σε όλα αυτά τα κατοικίδια μας είναι πάντα τα μόνα διαθέσιμα ζωντανά πλάσματα προσφέροντας μας σταθερούς συναισθηματικούς δεσμούς, μη λεκτική παρηγοριά και κυρίως απτική παρηγοριά, και φυσικά το μέσον να “σπάσει” η μοναξιά μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον τόσο για τα παιδιά όσο και τους ενήλικες.

Ο σκύλος είναι για μας:

·φίλος

·σύντροφος στο παιχνίδι ή σύντροφος στη ζωή

·Αποδιοπομπαίος τράγος

·καθρέπτης

·Έμπιστος

·υπερασπιστής

·Η άνεση που προσφέρει ένας σκύλος  βοηθά κυριολεκτικά τον εγκέφαλο να χαλαρώσει. Όπως και οι υγιείς σχέσεις με άλλους, αλλάζουν το πώς λειτουργούν οι εγκέφαλοί μας, η παρουσία του σκύλου  μπορεί να έχει αντίκτυπο στους διάφορους νευροδιαβιβαστές που απελευθερώνει ο εγκέφαλός μας

·Η οξυτοκίνη, για παράδειγμα, αλλιώς γνωστή ως "ορμόνη αγκαλιά", ηρεμεί και καταπραΰνει το νευρικό σύστημα.

·Έχει επίσης βρεθεί ότι οι σκύλοι μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και στην ποσότητα της απελευθερούμενης κορτιζόλης, η οποία έχει ως συνέπεια μεγαλύτερη ικανότητα θετικής αντιμετώπισης δύσκολων καταστάσεων.

·Συμβάλλουν στην μείωση του καρδιακού ρυθμού

·Στη μείωση της αρτηριακής πίεσης

·Βελτίωση της φυσικής κατάστασης( παροχή κινήτρων για συμμετοχή σε δραστηριότητες και αλληλεπίδραση)

·Αισθήματα αποδοχής και συμπάθειας

·Βελτίωση της Ψυχικής υγείας

·Μείωση του άγχους

·Μείωση της μοναξιάς

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, σημειώνει πως η υγεία του ανθρώπου, δηλαδή η κατάσταση πλήρους σωματικής, πνευματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας του ατόμου, συνδέεται άμεσα με το περιβάλλον.

·Σε μια εποχή αστικοποίησης και αυτοματοποίησης, η απομόνωση και η αποξένωση των ανθρώπων είναι πια κυρίαρχο κομμάτι της ζωής.

·Έτσι λοιπόν η επιστροφή στη φύση, αποτελεί πλέον μια θεμελιώδη αναζήτηση και επιδίωξη. Η αληθινή επαφή με τα ζώα και μέσα από αυτά με την φύση, έχει για τον άνθρωπο αποδεδειγμένα, πολλαπλά οφέλη σε όλες τις διαστάσεις της ζωής του».

Χριστίνα Οικονόμου, Sapt Hellas:  Αναγκαία η επαφή με τα ζώα

Οι σκύλοι θεραπευτικής επαφής αποτελούν μια κατηγορία τετράποδων, τα οποία σε συνεργασία με εθελοντές απαρτίζουν τη ΜΚΟ Sapt Hellas, μια οργάνωση που δημιουργήθηκε πριν από 15 χρόνια και στόχο έχει να ενημερώνει και να βοηθάει ανθρώπους που έχουν ανάγκη.

Η συνιδρύτρια και υπεύθυνη προγραμμάτων της οργάνωσης, Χριστίνα Οικονόμου μίλησε στο Υγεία και Ευεξία και υπογράμμισε:

«Σήμερα, στον τόσο ανθρωποκεντρικό κόσμο μας, η ανάγκη για επαφή με τα ζώα -σε ό,τι αφορά την ομάδα μας τους σκύλους- πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο συστατικό καθημερινή προσπάθειας εξισορρόπησης και τελικά, της ψυχικής υγείας του ανθρώπου.

Οι σκύλοι της ομάδας μας είναι όλοι ημίαιμοι, πρώην αδέσποτοι και εκπαιδευμένοι ώστε να συνοδεύουν τους εθελοντές σε σχολεία για βιωματική εκπαίδευση και ιδρύματα/κέντρα/ξενώνες που φιλοξενούν άτομα από ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού για θεραπευτική επαφή (π.χ. παιδιά ή ενήλικες με αναπηρίες, πρόσφυγες, υπερήλικες, έγκλειστους σε φυλακές ή ενταγμένους σε προγράμματα απεξάρτησης, κ.ο.κ.)».

Βασίλης Γιαμιάς, Εκτροφεας και Dog Groomer:  Προσφέρουν συναισθηματική ασφάλεια

«Είχα και έχω την τύχη να έχω στην ζωή μου αρκετούς σκύλους. Έτσι πλέον έχω την γνώση του μεγέθους των συναισθημάτων τα οποία αναπτύσσονται μέσα από τη σχέση μας μαζί τους. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι περισσότεροι κηδεμόνες θεωρούν τους σκύλους τους μέλη της οικογένειας τους.

 Η συμβίωση με ένα σκύλο δίνει πολλές φορές ένα σκοπό στη ζωή ορισμένων ανθρώπων και λειτουργεί συχνά  ως αντικαταθλιπτικό καθώς πολλές φορές είναι ο παράγοντας ο οποίος θα μας βγάλει από το σπίτι και θα μας κάνει να δούμε το φως της ημέρας. Μέσα από επιστημονικές μελέτες έχει αποδειχθεί ότι τα σκυλιά είναι το καλύτερο αντίδοτο στη μοναξιά και κατά αυτόν τον τρόπο ένα ενισχυτικό του ανοσοποιητικού μας συστήματος

 Παιδιά τα οποία μεγαλώνουν με σκύλους αποκτούν ποιο γρήγορα ένα αίσθημα ευθύνης και κερδίζουν την εμπιστοσύνη. Επίσης οι σκύλοι είναι ένα από τα καλύτερα μέσα κοινωνικοποίησης

Η αφοσίωση και η ανιδιοτελή αγάπη των σκυλιών μας δίνουν την αίσθηση της σταθερότητας και συναισθηματικής  ασφάλειας.

Οι σκύλοι μέσα σε ένα σπίτι δίνουν πάντα ζωή με τις κινήσεις τους ήχους και την ανέμελη συμπεριφορά τους. Αυτό κάνει τη σχέση μας μαζί τους απλή αλλά και τόσο αληθινή.

Μέχρι σήμερα έχω μάθει τόσα πολλά από τη συμβίωση μαζί τους, Τόσα που θεωρώ τον εαυτό μου ευλογημένο. Μου έχουν μάθει να ζω τη  στιγμή να είμαι χαρούμενος γιατί απλά υπάρχω και είμαι υγιής. Μέσα από τους σκύλους έμαθα τι σημαίνει αγάπη συντροφικότητα, καλοσύνη ενδιαφέρον. Μέσα από τους σκύλους έμαθα "ΤΙ ΘΑ ΠΕΙ ΖΩ ΑΛΗΘΙΝΆ"»