Όνειρα: Ανακαλύψτε Το Βάθος Της Ψυχής Σας...

Κάθε βράδυ αφήνουμε τον κόσμο της καθημερινότητας και βουλιάζουμε στον κόσμο των ονείρων. Ένα κόσμο παράξενο και μαγικό, όπου το αδύνατο γίνεται δυνατό και το απίθανο πραγματικότητα. Πόσα πράγματα όμως γνωρίζουμε για τα όνειρα; από πού προέρχονται και τι σημαίνουν για την ψυχολογία μας.

ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
Οι Αρχαίοι Έλληνες δημιουργούσαν θεότητες για κάθε τι ανεξήγητο ή υπερβολικά σημαντικό. Μία από αυτές τις θεότητες ήταν και ο Μορφέας, θεός του ονείρου, και όχι του ύπνου όπως είναι γνωστός. Το όνομα Μορφέας, βγήκε από τη λέξη «μορφή» και σχετίζεται με την ικανότητα του να παίρνει οποιαδήποτε ανθρώπινη μορφή. Σε ένα όνειρο παρεμβαίνουν και τα αδέλφια του Μορφέα: ο «Φοβήτωρ», ο «Φάντασος» και ο «Ίκελος» και όλοι μαζί ονομάζονται «Όνειροι». Κατοικούσαν στις ακτές του ωκεανού, στη Δύση, σ' ένα σπήλαιο κοντά στα σύνορα του Άδη. Οι «όνειροι» έστελναν τα όνειρα στους θνητούς, μέσα από δύο πύλες που βρίσκονταν εκεί. Η μία πύλη ήταν φτιαγμένη από Κέρατο, και με αυτή έστελναν τα αληθινά όνειρα, ενώ με τη δεύτερη που ήταν φτιαγμένη από ελεφαντόδοντο, έστελναν τα ψεύτικα όνειρα.

ΠΟΥ ΓΕΝΝΙΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ
Εδώ και 2 σχεδόν αιώνες οι ερευνητές προσπαθούν να ανακαλύψουν την προέλευση και τη σημασία των ονείρων, αφού πιστεύουν ότι μπορούν να αποτελέσουν το κλειδί για να κατανοήσουμε το μυστήριο της συνείδησης. Γι' αυτούς τα όνειρα αποτελούν την καλύτερη δυνατή καταγραφή του ασυνείδητου του ανθρώπου.
Πρόκειται για μια περίπλοκη διαδικασία, όπου κατά τη διάρκεια του ύπνου όταν βρισκόμαστε στη κατάσταση REM το υποσυνείδητο στέλνει συνεχώς μηνύματα, τα οποία ο νους προσπαθεί να εκλογικεύσει χρησιμοποιώντας εικόνες από καταστάσεις που έχουμε βιώσει. Για κάποιους στοχαστές το όνειρο είναι ο τρόπος με τον οποίο ο νους μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε προβλήματα και ανάγκες χρησιμοποιώντας τους πόρους του και την εμπειρία του. Σήμερα γνωρίζουμε ότι κέντρο που γεννιούνται τα όνειρα είναι μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται «στέλεχος». Πρόκειται για το κατώτερο τμήμα του εγκεφάλου, που τον συνδέει με το νωτιαίο μυελό, αποτελώντας μια από τις πιο αρχέγονες δομές του. Από εκεί τα σήματα διαβιβάζονται προς τον ινιακό φλοιό του εγκεφάλου, την περιοχή, δηλαδή, που επεξεργάζεται τα νευρικά ερεθίσματα από τα μάτια, μεταφράζοντας τα σε εικόνες (η όραση δεν επιτελείται από τα μάτια αλλά από τον ινιακό φλοιό του εγκεφάλου - τα μάτια αποτελούν απλώς τις «κεραίες» της όρασης).
Από το 1440 λεπτά του 24ωρου κύκλου ημέρας-νύχτας, τα 90 με 100 από αυτά -δηλαδή ένα ποσοστό περίπου 7%- ο ανθρώπινος εγκέφαλος ονειρεύεται. Ο Αριστοτέλης πίστευε ότι τα ζώα ονειρεύονται και αυτό έχει επιβεβαιωθεί στις μέρες μας.

ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΕΡΕΥΝΕΣ;
• Τα όνειρα δεν προκαλούνται από εξωτερικά ερεθίσματα κατά τη διάρκεια του ύπνου, αλλά δρουν αυτόνομα.

• Ο εγκέφαλος θυμάται όλα τα όνειρα που έχει δει, αρκεί να έχει το κλειδί για να τα ανακαλέσει στη μνήμη του.

• Μια βλάβη στο τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει την κίνηση προκαλεί παύση των ονείρων! Αυτό διαπιστώθηκε στην περίπτωση μιας Ελβετίδας, η οποίο υπέστη εγκεφαλικό, το οποίο της στέρησε για 2 μέρες ένα τμήμα του οπτικού πεδίου, την αντίληψη των χρωμάτων και την κίνηση της δεξιάς μεριάς του σώματος. Όταν επανήλθαν όλα, η κοπέλα έχασε την ικανότητα να ονειρεύεται.

• Τα όνειρα μας είναι έγχρωμα.
Νέα έρευνα που μελέτησε δύο ομάδες εθελοντών (η μια κάτω των 25 ετών και η άλλη άνω των 55) για τα τωρινά τους όνειρα και τι είδους τηλεόραση και κινηματογράφο έβλεπαν όταν ήταν μικροί έδειξε: μόνο το 4,4% των ατόμων κάτω των 25 ετών δήλωσαν ότι ονειρεύονται σε ασπρόμαυρο, ενώ οι άνω των 55 ετών που έβλεπαν έγχρωμη τηλεόραση και κινηματογράφο, βλέπουν ασπρόμαυρα όνειρα σε ποσοστό μόνο 7,3%, ενώ όσοι έβλεπαν σε ασπρόμαυρη σε ποσοστό 25%!

• Όταν διακόπτεται ο ύπνος στη φάση REM, τη φάση δηλαδή που ονειρευόμαστε, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι χάνεται η συγκέντρωση και η ικανότητα απομνημόνευσης και μάθησης.

Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΟΝΕΙΡΩΝ
 Τα όνειρα περιέχουν σύμβολα και καταστάσεις που είναι στενά συνδεδεμένες με τις προσωπικές εμπειρίες του καθένα. Για να μπορέσουμε να τα αποκρυπτογραφήσουμε πρέπει να καταλάβουμε και να εξοικειωθούμε με τον τρόπο που μας «μιλούν» ώστε να τα ερμηνεύσουμε σωστά. Όταν καταλάβουμε τους συμβολισμούς τους θα μπορέσουμε να συνειδητοποιήσουμε τα προβλήματα της καθημερινότητας μας και να κατευθύνουμε τις επιλογές και τη ζωή μας προς τη σωστή πορεία. Για κάθε άνθρωπο η ερμηνεία αυτών των ίδιων ονείρων μπορεί να είναι διαφορετική, γιατί ο καθένας το έχει συνδυάσει με μια προσωπική εμπειρία. Παρόλα αυτά υπάρχει κάποια γενική εξήγηση, πάνω στην οποία ο καθένας θα βασιστεί για να αποκρυπτογραφήσει το όνειρο:

Καταδίωξη ή επίθεση: Ο κυνηγός αντιπροσωπεύει την «σκιά» μας. Πρόκειται για κομμάτια του εαυτού μας που εμείς είτε επίτηδες είτε χωρίς να το καταλάβουμε τα έχουμε επικρίνει κι έχουμε προσπαθήσει να τα αποβάλουμε.

Ελεύθερη πτώση: Συχνά συνδέεται με την είσοδο στη φάση REM του ύπνου. Σημαίνει ότι νοιώθουμε βαριά, χωρίς υποστήριξη ή ανησυχία για κάτι. Πώς θα νοιώσουμε πιο ελεύθεροι; Μήπως πρέπει να «προσγειωθούμε» στην πραγματικότητα;

Πτήση: Έχει πολλές ερμηνείες. Συνήθως σημαίνει ότι έχουμε έντονη επιθυμία για αυτονομία και ελευθερία. Μπορεί όμως να σημαίνει ότι θέλουμε να αναθεωρήσουμε τους στόχους και τις προσδοκίες που έχουμε βάλει στα σχέδια μας. Τα συναισθήματα κατά τη διάρκεια της πτήσης παίζουν σημαντικό ρόλο: ο φόβος της προσγείωσης ή πτώσης σημαίνει ότι φοβόμαστε την επιτυχία.

Απροετοίμαστοι, αργοπορημένοι, σε διαγώνισμα: Νοιώθουμε απροετοίμαστοι για ένα γεγονός που πλησιάζει. Έχουμε έλλειψη αυτοπεποίθησης για την αποδοτικότητα μας. Ανησυχούμε άδικα ή όντως θέλουμε περισσότερη προετοιμασία για να νοιώσουμε πιο πολύ αυτοπεποίθηση ώστε να κάνουμε καλά τη δουλειά;

Γυμνοί δημοσίως χωρίς κανείς να το προσέχει ή να τον ενοχλεί: Κάπου νοιώθουμε στη ζωή μας ότι δεν έχουμε αυτοπεποίθηση, ντροπή, ότι υστερούμε σε κάποιες ικανότητες. Το γεγονός ότι οι άλλοι στο όνειρο δεν προσέχουν τίποτα σημαίνει ότι μόνο εμείς βλέπουμε έτσι τον εαυτό μας και συνήθως κακώς το κάνουμε αυτό.

«Απαγορευμένα» ερωτικά όνειρα: Κάποιες φορές τα όνειρα είναι το μέσο για να βγουν στην επιφάνεια κάποιες ερωτικές μας επιθυμίες που δεν είναι κοινωνικά αποδεκτές, όπως π.χ. η μαθήτρια με τον καθηγητή της. Άλλες πάλι μπορεί να δείχνουν ότι η σχέση με το σύντροφο μας έχει ανάγκη από ανανέωση (όταν βλέπουμε ότι κάνουμε έρωτα με κάποιον άγνωστο). 0 έρωτας με άτομο του ίδιου φύλου συμβολίζει μια πλευρά του εαυτού μας, υποκρύπτοντας μια τάση ναρκισσισμού ή εγωπάθειας. Αν υπάρχει έντονο το αίσθημα της αηδίας κατά τη διάρκεια τότε μπορεί να σημαίνει την ύπαρξη κάποιων ομοφυλοφιλικών τάσεων, οι οποίες αν δε διερευνηθούν το όνειρο θα έρχεται ξανά και ξανά.

ΠΑΙΔΙΚΑ ΟΝΕΙΡΑ
Ο παιδικός κόσμος των ονείρων είναι προσβάσιμος από την ηλικία των 3 ετών, όταν τα παιδιά μπορούν να περιγράψουν αυτά που είδαν. Σύμφωνα με έρευνες μέχρι την ηλικία των 6 ετών βλέπουν ζώα και από τα 9 περίπου αρχίζουν και γίνονται πρωταγωνιστές των ονείρων τους. Τα κορίτσια βλέπουν συζητήσεις με τις φίλες τους και τα αγόρια αγώνες ποδοσφαίρου, μάχες κ.λ.π. Τα παιδικά όνειρα περιέχουν λιγότερες καταστροφές και ατυχίες.

ΚΑΘΕ ΒΡΑΔΥ ΤΟ ΙΔΙΟ ΟΝΕΙΡΟ
Τα επαναλαμβανόμενα όνειρα είναι ίσως και τα πιο σημαντικά. Είναι αυτά που θέλουν όλη την προσοχή μας και άμεση επίλυση. Όσο πιο έντονα είναι ή όσο πιο «εφιαλτικά», τόσο πιο πολύ πιστεύει το υποσυνείδητο ότι χρειάζεται προσοχή. Η βασική ιδέα αυτών των ονείρων είναι ένα πρόβλημα που μας απασχολεί για πιο πολύ καιρό ή ένα σημαντικό μήνυμα που θέλει να περάσει το υποσυνείδητο, το οποίο δεν έχουμε καταλάβει και συνεχίζει να το στέλνει. Τα περισσότερα επαναλαμβανόμενα όνειρα και εφιάλτες βιώνονται στην παιδική ηλικία και οφείλονται στη μετάβαση στην ενηλικίωση.

ΤΟ ΞΕΡΑΤΕ ΟΤΙ ΔΕ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΟΝΕΙΡΕΥΤΟΥΜΕ ΤΟ ΑΓΝΩΣΤΟ
 Στα περισσότερα όνειρα μας, συμμετέχουν δεκάδες άγνωστοι. Κι όμως, είναι αδύνατο το μυαλό μας να μπορέσει να δημιουργήσει έναν άνθρωπο από το τίποτα. Στην πραγματικότητα, όλοι οι φαινομενικά άγνωστοι που παρουσιάζονται στα όνειρα μας, είναι πραγματικοί και είναι άτομα που τυχόν έχουμε δει κάποια στιγμή κι έχουμε ξεχάσει.

ΟΙ ΤΥΦΛΟΙ ΟΝΕΙΡΕΥΟΝΤΑΙ!
Εκείνοι που έχασαν το φως τους κάποια στιγμή στη ζωή τους μπορούν να ονειρεύονται εικόνες, ενώ οι εκ γενετής τυφλοί, δεν έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν ονειρεύονται καθόλου. Απλά η όραση αντικαθιστάται από τις υπόλοιπες αισθήσεις (ακοή, όσφρηση, αφή, ακόμα και το συναίσθημα) βιώνοντας το όνειρο με ήχους, οσμές και την ψευδαίσθηση της αφής.

ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΠΑΡΑΛΥΟΥΝ ΤΟ ΣΩΜΑ
 Το σώμα μας είναι φαινομενικά παράλυτο όταν ονειρευόμαστε. Αυτό συμβαίνει για να μην αναπαριστούμε τις κινήσεις που βιώνουμε κατά τη διάρκεια των ονείρων μας και οφείλεται σε μια ορμόνη που βοηθάει το σώμα μας να καλμάρει και να χαλαρώσει όσο κοιμόμαστε. Γι’ αυτό όταν βλέπουμε εφιάλτες προσπαθούμε να αντιδράσουμε, να φωνάξουμε και δε μπορούμε.