Βοήθεια! Μόλις έκανα μία γκάφα!

Αν η ακατάλληλη φράση βγει από το δικό σου στόμα θέλεις ν’ ανοίξει η γη να σε καταπιεί, αντιθέτως, αν την προφέρει κάποιος άλλος τείνεις να τον κατηγορήσεις για αυτήν την «αδεξιότητά» του. Στην πραγματικότητα, αυτές οι άτοπες δηλώσεις δεν είναι τίποτα άλλο από εκδηλώσεις ειλικρίνειας και αυθορμητισμού.

Στις περισσότερες περιπτώσεις συνειδητοποιείς τι είπες αφού έχεις ολοκληρώσει τη φράση σου. Άλλες φορές πάλι, οι οποίες είναι ακόμα πιο οδυνηρές, το κατανοείς την ώρα που το λες. Δυστυχώς όμως, είναι αργά για να σταματήσεις. Αυτός ο διαβολικός μηχανισμός έχει ξεκινήσει και δεν υπάρχει τρόπος να τον φρενάρεις. Αρχίζεις να κοκκινίζεις και ψάχνεις ένα μέρος να τρέξεις να κρυφτείς. Σίγουρα, πρόκειται για ένα επεισόδιο που θα κάνεις αρκετό καιρό να διηγηθείς. Τουλάχιστον, όχι μέχρι να καταφέρεις να αντιμετωπίσεις το συναίσθημα ντροπής που σε κυρίευσε εκείνη τη στιγμή.

Η κατάσταση δεν είναι τόσο τραγική…

Γκάφες κάνουν συνήθως άτομα αυθόρμητα και κοινωνικά, που επιθυμούν να εδραιώσουν ουσιαστική επαφή με το συνομιλητή τους. Αυτή ακριβώς είναι και η αιτία τους, η ειλικρίνεια και η κοινωνική προδιάθεση. Απόδειξη αυτού είναι ότι τα μεγαλύτερα ατοπήματα έχουν να κάνουν με την προσωπική ζωή και προέρχονται από γνωστούς και όχι από φίλους. Για παράδειγμα, η καλύτερή σας φίλη γνωρίζει ότι έχετε χωρίσει πρόσφατα, έτσι όταν βρεθείτε σε ένα πάρτι δεν πρόκειται να σας ρωτήσει μπροστά σε κόσμο που είναι ο σύντροφός σας. Αντιθέτως, αυτήν την ερώτηση μπορεί να σας την υποβάλλει κάποιος γνωστός που συναντάτε σποραδικά. Η πρόθεση δεν είναι να σας κάνει να νιώσετε άβολα, αλλά να σπάσει τον πάγο και να ξεκινήσει μία ουσιαστική συζήτηση μαζί σας. Συνεπώς, αυτό το λάθος δεν είναι τίποτα άλλο από την προσπάθεια ενός ατόμου να σας γνωρίσει λίγο καλύτερα και να αναπτύξει μία σχέση μαζί σας. Δεν είναι μία κίνηση που γίνεται με κακία.

Αποκατάσταση της φήμης τους…

Μέχρι πριν δέκα χρόνια μία «ατυχής» φράση μπορούσε να καταστρέψει μία σχέση σε αρχικό στάδιο ή να διακινδυνεύσει την επαγγελματική επιτυχία εκείνου που την έλεγε. Πλέον, δεν είναι κάτι ανεπανόρθωτο, καθώς έχει αλλάξει η σημασία και η βαρύτητα που δίνεται στον αυθορμητισμό και στην ειλικρίνεια. Έχουν σταματήσει να υφίστανται τα στερεότυπα συμπεριφοράς που επηρέαζαν την εικόνα των άλλων για εμάς. Ακόμα όμως και σήμερα, μία γκάφα συνεχίζει να προκαλεί ντροπή άλλοτε σε εκείνον που την κάνει και άλλοτε σε εκείνον που τη δέχεται. Οι επόμενες ενέργειες, ενώ στοχεύουν στο «μπάλωμα» της προηγούμενης, συνήθως χειροτερεύουν την κατάσταση. Γι’ αυτό, καλύτερα να σταματάτε εκεί. Προσπαθώντας να εξηγήσετε κινδυνεύετε να περιπλέξετε ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Λίγη ειρωνεία ή αυτοσαρκασμός μπορούν να σας βγάλουν από τη δύσκολη θέση πιο εύκολα. Επίσης, δεχόμενοι την άστοχη παρατήρηση κάποιοι άλλου με καλή διάθεση παρουσιάζετε μία πολύ καλή εικόνα του εαυτού σας και αφήνετε χώρο για τη δημιουργία νέων, αληθινών σχέσεων.

Εναλλακτική λύση η σιωπή…

Υπάρχουν εκείνοι που πέφτουν συχνά σε τέτοια σφάλματα και εκείνοι που τα πράττουν σποραδικά. Σε όλες τις περιπτώσεις το καλύτερο αντίδοτο είναι η σιωπή, καθώς συνήθως εκείνοι που «σκοντάφτουν» είναι οι συμπαθείς και διασκεδαστικοί άνθρωποι. Ευτυχώς, στην ιστορία δεν έχουν καταγραφεί εγκλήματα που να συνδέονται άμεσα με μία φραστική γκάφα. Υπάρχουν όμως, σχέσεις που έχουν παγώσει ή χαλάσει εξαιτίας μίας άτοπης παρατήρησης ή μίας αδιάκριτης ερώτησης. Αυτοί που παρεξηγούνται και απομακρύνονται είναι εύθραυστα και υπερευαίσθητα άτομα, που εκείνη τη στιγμή αντιμετωπίζουν κάποια δύσκολη ή περίπλοκη κατάσταση. Για παράδειγμα, το να πούμε σε μία φίλη που είναι εμφανές ότι έχει παχύνει, ότι τη βρίσκουμε σε φόρμα δεν είναι η πιο έξυπνη ατάκα που θα μπορούσαμε να προφέρουμε. Στην καθημερινότητά μας είναι πολύ εύκολο να πέσουμε σε τέτοια ατοπήματα. Για το λόγο αυτό, μερικές φορές καλό είναι να σιωπούμε προκειμένου να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από τη δύσκολη θέση.

Πολύπλοκες σχέσεις

Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις που η γκάφα γίνεται “φαινομενικά αυθόρμητα” καθώς στο υποσυνείδητό μας υποβόσκει η επιθυμία να έρθουμε σε ρήξη με το συγκεκριμένο άτομο. Οι λόγοι που μπορούν να μας οδηγήσουν σε μία τέτοια συμπεριφορά είναι πολλοί. Ένας από αυτούς είναι η επιθυμία μας να αποσπάσουμε μία αντίδραση από το άλλο άτομο, στοχεύοντας στην αναζωογόνηση της σχέσης μας. Έτσι, οι ατυχείς λέξεις σημαίνουν την αρχή μιας εποικοδομητικής διαφωνίας. Άλλη μία πολύ συχνή αιτία είναι η ταχύτητα. Όταν βρισκόμαστε εν μέσω ενός πολύ ζωηρού διαλόγου οι λέξεις έχουν την τάση να μην ακολουθούν τη σκέψη μας, «ξεφεύγουν» λοιπόν από το στόμα μας, σχεδόν χωρίς να τις πάρουμε είδηση.  Όπως και να ‘χει, οι γκάφες είναι κομμάτι της ζωής μας. Μερικές φορές μπορεί να είναι καυστικές ή να πληγώνουν άλλα πρόσωπα αλλά στην ουσία δεν είναι τίποτα άλλο από μία ειλικρινή εκδήλωση των συναισθημάτων μας. Το σημαντικό είναι να μπορείτε να αντιδράτε με καλή διάθεση και συγκαταβατικότητα, όταν είστε αυτός που τις δέχεται και να μην κυριεύεστε από τη ντροπή όταν είστε εσείς ο θύτης.

Πώς να αντιδράσετε αν είστε το θύμα

Δεν το περιμένατε, έφτασε ξαφνικά  και εσείς νιώσατε σαν να κάνατε κρύο ντους! Στην πραγματικότητα δεν είναι κάτι προσωπικό, αλλά μία αποτυχημένη προσπάθεια της άλλης πλευράς για να σπάσει ο πάγος. Για το λόγο αυτό, απλώς αντιμετωπίστε την ελαφρά και προσπεράστε την.

Η καλύτερη λύση είναι να «συνεργαστείτε», κατά κάποιον τρόπο με τον θύτη για να αποφύγετε, τόσο τις δικές σας όσο και τις δικές του, στιγμές αμηχανίας. Γελάστε και χρησιμοποιείστε μία δόση ειρωνείας έτσι ώστε να αποτρέψετε τον συνομιλητή σας από την προσπάθεια να επανορθώσει, καθώς τα πράγματα μπορούν να γίνουν μόνο χειρότερα. Μία άλλη τεχνική που φαίνεται να έχει αποτελέσματα, είναι να δουλέψετε πάνω στις δικές σας αδυναμίες και ιδιαιτερότητες, ώστε να μην παρεξηγείστε τόσο εύκολα, ή να μην σας πληγώνουν οι ακούσιες «προσβολές».  Παραδείγματος χάριν, αν αποδεχτείτε ένα σωματικό σας ελάττωμα θα μπορείτε να γελάτε με αυτό και να μην σας ενοχλούν τα σχόλια των άλλων. Μία ακόμα έξυπνη κίνηση είναι να μην λαμβάνετε ένα άτοπο σχόλιο ως κριτική σε εσάς ή στις προσωπικές σας επιλογές. Πολύ συχνά, μία κουβέντα μπορεί να αγγίζει κάποιες ευαίσθητες πτυχές σας, αλλά στην ουσία απλώς χαρακτηρίζει μία γενικότερη κοινωνική κατάσταση. Δεν έχει να κάνει με εσάς, έστω και αν νιώσατε ότι το αιχμηρό σχόλιο έφτασε για να σας επικρίνει.