Η χαρουπιά, είναι ένα αειθαλές, αυτοφυές δέντρο, που αναπτύσσεται κυρίως στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, σε ήπιες και ξηρές περιοχές. Η επιστημονική ονομασία για το δέντρο της χαρουπιάς, Ceratonia siliqua L., προέρχεται από την ελληνική λέξη «κέρατο», λόγω του «κερατόμορφου» σχήματος. Η χαρουπιά είναι ένα δέντρο εξαιρετικά ανθεκτικό στη ζέστη και στην ξηρασία. Έτσι μπορεί να αναπτυχθεί και πετρώδη ή ηφαιστειογενή εδάφη. Η ωρίμανση του καρπού διαρκεί περίπου ένα έτος από το Φθινόπωρο που γίνεται η ανθοφορία μέχρι τα τέλη Αυγούστου του επόμενου έτους που αρχίζουν να πέφτουν οι καρποί, αφού πλεόν ωριμάσουν. Οι καρποί της χαρουπιάς μπορούν να φαγωθούν και αποξηραμένοι ως ένα τραγανό, γλυκό σνακ. Γευστικά θυμίζουν τη σοκολάτα, είναι λιγότερο όμως λιπαροί και με πιο γλυκιά γεύση λόγω της σημαντικής ποσότητας γλυκόζης και σακχαρόζης. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον, κρίνεται το γεγονός πως τα χαρούπια, βοηθούσαν στην αρχαιότητα για τη μέτρηση του βάρους των λίθων και του χρυσού. Επιπλέον, το χαρούπι μπορεί να φαγωθεί και ωμό και να αντικαταστήσει τη σοκολάτα ή το κακάο στη ζαχαροπλαστική. Ακόμη, είναι αρκετά ωραίο για ροφήματα, μπάρες, προϊόντα άρτου κλπ. Επιπροσθέτως, αποτελεί ένα υποκατάστατο για τους ανθρώπους που είναι αλλεργικοί στη σοκολάτα.
Στην Ελλάδα και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, η κατανάλωση χαρουπιών έσωσε από την ασιτία πολλούς ανθρώπους. Θεωρείται άλλωστε το ιδανικό «τρόφιμο επιβίωσης».
Το χαρούπι διατηρείται ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν απαιτεί ιδιαίτερη προετοιμασία. Περιέχει επαρκή ποσότητα ασβεστίου, συγκριτικά με το γάλα, και δεν αποτελείται από οξαλικό οξύ, κάτι το οποίο βρίσκεται στη σοκολάτα και δεν βοηθά στην αποθήκευση του ασβεστίου. Τα χαρούπια, περιέχουν πρωτεΐνη, κάλιο υδατάνθρακες, φώσφορο και έχουν πολύ λίγες θερμίδες. Επίσης, αποτελούνται από μικρές ποσότητες νατρίου και σιδήρου και είναι πλούσια σε βιταμίνη A και βιταμίνες B. Ο σπόρος περιέχει πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, πολυφαινόλες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία και δεν περιέχει γλουτένη, ενώ το φύτρο του έχει υψηλή συγκέντρωση πρωτεΐνης (τη λεγόμενη καρουβίνη, που μπορεί να αντικαταστήσει τις πρωτεΐνες γάλακτος και σόγιας στα τρόφιμα. Μάλιστα η περιεκτικότητα της καρουβίνης στα αμινοξέα αργινίνη και γλουταμίνη, την κάνει πολύ καλή επιλογή για άτομα με αυξημένες διατροφικές ανάγκες, όπως οι αθλητές). Η χαρουπόσκονη περιέχει βιταμίνες E, B6, D, C, νιασίνη, και φολικό οξύ.
Αναλυτικά τα κύρια συστατικά του χαρουπιού:
Οι καρποί του χαρουπιού έχουν:
– υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα (58% –56%) (κυρίως σακχαρόζη, γλυκόζη και φρουκτόζη) και σε διαιτητικές ίνες, ειδικά οι σπόροι.
– 3% –4% πρωτεΐνη,
– χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά (0,2% –0,6%) και αλκαλοειδή
Το χαρουπάλευρο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για παρασκευή προϊόντων χωρίς γλουτένη. Είναι όμως σημαντικό να κοιτάμε στα συστατικά που περιέχει, ώστε να βεβαιωθούμε πως είναι καθαρό, χωρίς πρόσθετα όπως η σοκολάτα, η ζάχαρη και το κακάο.
Το κόμμι χαρουπιού έχει πολλές εφαρμογές σε φαρμακευτικά προϊόντα, καλλυντικά, χρώματα, στιλβωτικά, κεραμικά και κόλλες.
Το χαρούπι φημίζεται για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες.
Σύμφωνα με αναφορές σε ιατρικά περιοδικά, το χαρούπι μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της διάρροιας, τόσο στους ανθρώπους, όσο και στα ζώα, διότι οι ουσίες πηκτίνη και λιγνίνη που περιέχονται σε αυτό αδρανοποιούν και μεταφέρουν τα βλαβερά στοιχεία εκτός του σώματος. Χρησιμοποιείται επίσης για την πρόληψη και τη θεραπεία της δυσεντερίας και το χαρουπόμελο καταπραΰνει το στομάχι.
Επιπλέον βοηθά στη σωστή λειτουργία του εντέρου και επειδή δεν περιέχει διεγερτικά όπως ο καφές, είναι εύπεπτο και δεν προκαλεί αλλεργίες.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση χαρουπιών έχει αντικαρκινική δράση,
Επίσης τα χαρούπια έχουν αντιυπερλιπιδαιμική και αντιδιαβητική δράση λόγω της υψηλής περιεκτικότητας τους σε φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά και πολυφαινόλες. Γι’ αυτούς που υποφέρουν από ημικρανίες, θεωρείται πιο καλό από το κακάο, επειδή δεν περιέχει θεοβρωμίνη που ενδέχεται να τις επιδεινώσει.
Συναντάμε όμως και άλλες χρήσεις, εκτός της βρώσης του χαρουπιού και των παραγώγων του. Το ξύλο της χαρουπιάς δίνει πολύ καλής ποιότητας ξυλάνθρακες, το ξύλο της χαρουπιάς χρησιμοποιείται στην επιπλοποιία, την ξυλογλυπτική και τη βαρελοποιία, ενώ ο φλοιός και τα φύλλα στη βυρσοδεψία και τη βαφική.
Πηγές- Βιβλιογραφία:
-Carob: a healthy replacement to cocoa, Aline Morgado Martins
-Traditional and Innovative ways for the use of Carob in human diet. Ioannis Kasapakis, Joan Tous, Massimiliano Brugaletta.
-https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-321/carob
-The Many Health Benefits of Carob to the Human Body Healthy Eating, Maia Appleby
-https://www.healthline.com/health/food-nutrition/carob-powder#nutrition-...
