ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΑΥΠΝΙΑ - ΤΙ ΕΙΝΑΙ;

Οι ορμονικές αλλαγές, όπως αυτές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της εμμηνόπαυσης, μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές του ύπνου. Άλλες ορμόνες, όπως η ορμόνη του στρες, η κορτιζόλη, σχετίζονται επίσης με προβλήματα ύπνου. Η ορμονική αϋπνία είναι ουσιαστικά η αϋπνία που προκαλείται από ορμονικές αλλαγές στο σώμα σας. Αυτό συμβαίνει συχνότερα σε άτομα που παράγουν κυρίως γυναικείες αναπαραγωγικές ορμόνες.

Τα άτομα με ορμονική αϋπνία μπορεί να εμφανίσουν:

• δυσκολία να ακοκοιμηθούν 
• να ξυπνάνε στη μέση της νύχτας και να μην μπορούν να ξανακοιμηθούν
• να ξυπνάνε νωρίτερα το πρωί από το προγραμματισμένο
• δυσκολία στη διατήρηση ενός τακτικού προγράμματος ύπνου
• κόπωση, ευερεθιστότητα ή δυσκολία συγκέντρωσης λόγω έλλειψης ύπνου

Τι προκαλεί την ορμονική αϋπνία;

Διάφοροι παράγοντες μπορούν να συμβάλουν σε ορμονικές αλλαγές που προκαλούν αϋπνία.

Εμμηνόπαυση: Η εμμηνόπαυση μπορεί να προκαλέσει πολλά δυσάρεστα συμπτώματα. Σύμφωνα με μια έρευνα του 2020, η αϋπνία είναι ένα από τα πιο κοινά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Καθώς μπαίνεις στην εμμηνόπαυση, τα επίπεδα των ορμονών σου αρχίζουν να κυμαίνονται δραματικά. Αυτό μπορεί να προκαλέσει εξάψεις, νυχτερινές εφιδρώσεις και άλλα συμπτώματα που σας εμποδίζουν να κοιμηθείτε καλά.

Εγκυμοσύνη: Οι ορμονικές διακυμάνσεις συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό. Αυτές οι ορμονικές αλλαγές μπορεί να συμβάλλουν στην αϋπνία. Εκτός από τις ορμονικές αλλαγές, οι διαταραχές του ύπνου κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη μπορεί να προκληθούν από:

• συχνή ανάγκη για ούρηση
• πόνο και δυσφορία
• ανησυχία

Θέματα θυρεοειδούς: Ορισμένες παθήσεις του θυρεοειδούς - συγκεκριμένα ο υποθυρεοειδισμός (υπολειτουργικός θυρεοειδής) και ο υπερθυρεοειδισμός (υπερδραστήριος θυρεοειδής) - μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών στο σώμα σας. Η έρευνα δείχνει ότι μια ανισορροπία των ορμονών του θυρεοειδούς μπορεί να προκαλέσει προβλήματα ύπνου. Οι ασθένειες του θυρεοειδούς συχνά προκαλούν άλλα συμπτώματα που μπορούν επίσης να επηρεάσουν τον κύκλο του ύπνου σας, όπως:

• ανησυχία
• αλλαγές διάθεσης και αλλαγές
• κούραση
• μυϊκούς τρόμους
• Στρες

Το μακροχρόνιο (χρόνιο) στρες μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα πολλών ορμονών στο σώμα σας, διαταράσσοντας τον ύπνο σας και προκαλώντας μια ποικιλία άλλων επιπλοκών, όπως:

• συμπτώματα ψυχικής υγείας
• χαμηλή σεξουαλική ορμή
• καρδιακή ασθένεια

Πώς οι ορμόνες επηρεάζουν τον ύπνο

Αρκετές ορμόνες επηρεάζουν τον κύκλο του ύπνου σας με διαφορετικούς τρόπους. Να πώς συμβαίνει αυτό.

Μελατονίνη: Η μελατονίνη, που συχνά ονομάζεται ορμόνη του ύπνου, σηματοδοτεί στον εγκέφαλό σας ότι είναι ώρα για ύπνο. Απελευθερώνεται στο αίμα σας ως απάντηση στο σκοτάδι. Η παραγωγή μελατονίνης μειώνεται καθώς γερνάμε, κάτι που είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους οι ηλικιωμένοι αντιμετωπίζουν συχνά αϋπνία.

Κορτιζόλη: Η κορτιζόλη είναι μερικές φορές γνωστή ως η ορμόνη του στρες. Απελευθερώνεται όταν αισθάνεστε άγχος ή φόβο. Τα υψηλά επίπεδα αυτής της ορμόνης στο αίμα σας μπορούν να σας αποτρέψουν από το να κοιμηθείτε.

Οιστρογόνα και προγεστερόνη: Αν και τα άτομα όλων των φύλων έχουν οιστρογόνα και προγεστερόνη στο σώμα τους, τα θηλυκά έχουν ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Σύμφωνα με έρευνα του 2020, αυτές οι ορμόνες εμπλέκονται στη ρύθμιση του ύπνου, αν και το πώς δεν είναι καλά κατανοητό. Τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης αυξάνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μειώνονται κατά την εμμηνόπαυση. Αυτές οι φυσικές ορμονικές διακυμάνσεις μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα του ύπνου σας.

Άλλες ορμόνες: Άλλες ορμόνες που μπορούν να επηρεάσουν τον ύπνο σας περιλαμβάνουν:

• αυξητική ορμόνη
• λεπτίνη (ορμόνη κορεσμού)
• γκρελίνη (ορμόνη της πείνας)

Αντιμετώπιση ορμονικής αϋπνίας

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους ένας επαγγελματίας υγείας μπορεί να συστήσει τη θεραπεία της ορμονικής αϋπνίας:

• Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Η άσκηση καλής υγιεινής ύπνου μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου σας συνολικά. Για παράδειγμα, η διατήρηση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου και η αποφυγή ηλεκτρονικών ειδών και καφεΐνης πριν τον ύπνο.
• Φυσικές θεραπείες: Συμπληρώματα όπως η μελατονίνη μπορεί να σας βοηθήσουν να κοιμηθείτε ευκολότερα. Επικοινωνήστε με έναν γιατρό για να συζητήσετε ποια συμπληρώματα είναι ασφαλή για εσάς και ποια θα ήταν η ιδανική δοσολογία.
• Θεραπείες συμπεριφοράς: Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) και άλλοι τύποι ψυχοθεραπείας μπορούν να σας διδάξουν αποτελεσματικά τις δεξιότητες αντιμετώπισης για να βοηθήσετε στον καλύτερο ύπνο.
• Φάρμακα: Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει συνταγογραφούμενα φάρμακα για τον ύπνο.

Φροντίστε να επικοινωνήσετε με έναν γιατρό εάν αντιμετωπίζετε συμπτώματα αϋπνίας.

Μελέτες

• Brown AMC, et al. (2020). Role of ovarian hormones in the modulation of sleep in females across the adult lifespan.
  academic.oup.com/endo/article/161/9/bqaa128/5879359
• Kim TW, et al. (2015). The impact of sleep and circadian disturbance on hormones and metabolism.
  ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4377487/
• Nazem MR, et al. (2021). The relationship between thyroid function tests and sleep quality: Cross-sectional study.
  ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8848531/
• Proserpio P, et al. (2020). Insomnia and menopause: A narrative review on mechanisms and treatments.
  pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32880197/