Επιληψία : Τύποι και μορφές της νόσου

ΓΕΝΙΚΑ

Πρόκειται για μια διαταραχή νευρολογικής φύσεως, που παρουσιάζει μεγάλη γκάμα συμπτωμάτων, αδιευκρίνιστα αίτια, ποικιλία όσον αφορά στη βαρύτητα και εκκίνηση εμφάνισης της νόσου στην παιδική ή εφηβική ηλικία, που ενδέχεται να πρόκειται για ψευδοεπιληψία, αφού οι κρίσεις σπασμών και υψηλού πυρετού μπορεί να υποχωρήσουν μετά τα τρία χρόνια. Γενικά οφείλεται σε ακανόνιστες εκφορτίσεις, είτε αρκετά τακτικές είτε αραιότερες, των νευρώνων του εγκεφάλου.

ΤΥΠΟΙ ΚΑΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ

Παρά το γεγονός ότι η επιληψία παρουσιάζει διάφορες μορφές, έχει ένα συγκεκριμένο σύστημα διάκρισης των κρίσεων. Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι οι κρίσεις επιληψίας διακρίνονται σε δύο τύπους:

• Τις «γενικευμένες», που καταλαμβάνουν ολόκληρο τον εγκέφαλο και
• τις «μερικές», οι οποίες καταλαμβάνουν τμήμα του εγκεφάλου.

►  Οι πρώτες, διακρίνονται με βάση τα χαρακτηριστικά τους σε κρίσεις “petit mal” και κρίσεις “grand mal”. Οι “petit mal” έχουν την ιδιότητα να παρουσιάζονται αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας να διαρκούν λίγα μόνο δευτερόλεπτα και είναι σπάνιες στους ενήλικες. Στην περίπτωση αυτή, το άτομο έχει "διαλείψεις" συνείδησης που συνήθως συνοδεύονται από αφηρημένο κενό βλέμμα και στροφή των βολβών του ματιού.

► Οι “grand mal” κρίσεις είναι το είδος των κρίσεων που οι περισσότεροι θεωρούν ως επιληψία. Συνίστανται σε μία σειρά σπασμών, όπου το σώμα του ατόμου γίνεται άκαμπτο και στη συνέχεια ακολουθούν τινάγματα των άκρων, σύγχυση, πτώση στο πάτωμα και βύθιση σε ύπνο. Γενικά, οι κρίσεις αυτές διαρκούν δύο ή τρία λεπτά, στη διάρκεια των οποίων το άτομο χάνει τις αισθήσεις του. Στις «μερικές» κρίσεις επιληψίας εντάσσονται οι επιληψίες κροταφικού λοβού και οι κρίσεις τύπου Jackson. Οι πρώτες παρουσιάζονται συνήθως μετά από δυσφορία στην περιοχή της κοιλιάς, παραισθήσεις ή παράξενη αντίληψη, όπως το déjà vu, ενώ οι κρίσεις τύπου Jackson, συνίστανται σε νευρικές συσπάσεις των μυών, που με το πέρασμα του χρόνου μπορούν να επεκταθούν σε ολόκληρο το σώμα.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

• Καθηλωμένο βλέμμα σε συγκεκριμένο σημείο σε συνδυασμό με πλήρη ακινησία για κάποια δευτερόλεπτα. (κρίσεις “petit mal”)
• Απώλεια συνείδησης, τινάγματα, ακράτεια και πτώση με χρονική διάρκεια που μπορεί να φτάσει τα 30 λεπτά. (κρίσεις “grand mal”)
• Άσκοπες κινήσεις, πλαταγίσματα χειλιών και μη επικοινωνία με το περιβάλλον. (κρίσεις επιληψίας κροταφικού λοβού)
• Νευρικές συσπάσεις στο πρόσωπο ή στα άνω και κάτω άκρα.
• Αίσθηση αδυναμίας ή παράλυσης που συχνά έπονται των παραπάνω νευρικών συσπάσεων και είναι συμπτώματα κρίσεων τύπου Jackson.
• Εμφάνιση σπασμών σε άρρωστο παιδί λόγω αιφνίδιας ανόδου της θερμοκρασίας του σώματος.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ ΑΜΕΣΑ ΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ΣΑΣ ΟΤΑΝ…

• Τα παραπάνω συμπτώματα εμφανιστούν σε σας ή σε κάποιο άλλο άτομο, χωρίς να υπάρχει ιστορικό επιληψίας. Στην περίπτωση αυτή μάλιστα πρέπει να ενεργήσετε άμεσα, διότι υπάρχει το ενδεχόμενο τα συμπτώματα αυτά να υποδηλώνουν δηλητηρίαση, εγκεφαλικό, λήψη δόσης φαρμάκου μεγαλύτερης από το κανονικό, ή και μηνιγγίτιδα, αν πρόκειται για μικρά παιδιά.
• Οι κρίσεις επιληψίας είναι αλλεπάλληλες και η απώλεια αισθήσεων συνεχόμενη. Στην προκειμένη περίπτωση κρίνεται αναγκαία η μεταφορά σας στο νοσοκομείο, μπορεί ο εγκέφαλος να μην οξυγονώνεται επαρκώς.

ΑΙΤΙΕΣ

Οι αιτίες εμφάνισης επιληψίας ποικίλλουν και παραμένουν ακόμη ασαφείς. Ωστόσο, η επιληψία φαίνεται να οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες, δηλητηρίαση από μόλυβδο, κρανιοεγκεφαλική κάκωση, υπέρμετρη κατανάλωση αλκοόλ, τραύμα κατά τη διάρκεια του τοκετού, ή σε άλλες παθήσεις απ’ τις οποίες πάσχει ο οργανισμός. Σημαντικό ρόλο παίζουν, επίσης, η διατροφή, η έλλειψη ύπνου, το έντονο άγχος, η έμμηνος ρύση και η λήψη φαρμάκων και αντισυλληπτικών χαπιών με ή χωρίς συνταγή γιατρού ή άλλων ουσιών συχνά παράνομων.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Με την πρώτη υποψία της επιληψίας θα πρέπει κανείς να συμβουλευθεί το γιατρό του. Περισσότερο από το 80% των επιληπτικών μπορούν να επιτύχουν πλήρη ή μερικό έλεγχο των κρίσεων με φάρμακα, εφ'όσον γίνει σωστή διάγνωση. Επίσης, αν η επιληψία εμφανισθεί στην ενηλικίωση, συχνά είναι σημάδι κάποιας άλλης λανθάνουσας ασθένειας, η οποία μπορεί επίσης να θεραπευθεί. Από ποιά αίτια μπορούν να προκαλούνται οι συγκεκριμένες κρίσεις βοηθούν να καταλάβουμε δύο είδη τέστ:

• Εγκεφαλογράφημα με το οποίο υπάρχει περίπτωση διάγνωσης παθολογικών εγκεφαλικών κυμάτων. Γίνεται συνήθως, αφού ο ασθενής έχει στερηθεί ύπνο.
• Αξονική ή μαγνητική τομογραφία με σκοπό τον εντοπισμό πιθανών τραυμάτων που μπορούν να προξενήσουν κρίσεις επιληψίας.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η θεραπεία της επιληψίας συνίσταται συνήθως σε λήψη φαρμάκων. Ο σκοπός της αντιεπιληπτικής αγωγής είναι να σταματήσει ή να ελαχιστοποιήσει τον αριθμό των κρίσεων έχοντας τις λιγότερες δυνατές παρενέργειες. Υπάρχει ένα πλήθος αντιεπιληπτικών φαρμάκων από το οποίο ο ειδικός μπορεί να επιλέξει ανάλογα με:  τον τύπο των κρίσεων,  την αποτελεσματικότητα της αγωγής, την ηλικία και το τρόπο ζωής του ασθενή, τις παρενέργειες της αγωγής, την πιθανότητα του φαρμάκου για αλληλεπιδράσεις με άλλα συγχορηγούμενα φάρμακα και  την ευκολία στη χρήση που το φάρμακο παρέχει.

 Καλό είναι,τέλος, το άτομο που είναι επιληπτικό να έχει στο χέρι του ένα συγκεκριμένο βραχιόλι, έτσι ώστε σε περίπτωση κρίσης, οι γύρω του να αναγνωρίσουν ότι πρόκειται για επιληπτικό άτομο και να δράσουν ανάλογα.

ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Η φαρμακευτική αγωγή, παρά τις παρενέργειες που μπορεί να προκαλέσει, έχει συνήθως τα επιθυμητά αποτελέσματα, αφού καταφέρνει να μειώσει ή να εξαλείψει τις επιληπτικές κρίσεις. Τα φάρμακα που προτείνονται είναι η φαινυτοϊνη, η φαινοβαρβιτάλη, η γαβαπεντίνη και η καρβαμαζεπίνη.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Τα θεραπευτικά αποτελέσματα της συμβατικής ιατρικής είναι δύσκολο να συγκριθούν με αυτά την εναλλακτικής. Οι ασθενείς που εφαρμόζουν μεθόδους της εναλλακτικής ιατρικής, πρέπει να επικοινωνούν συχνά με τον γιατρό τους και να τον ενημερώνουν για τη χρήση άλλων φαρμάκων, με σκοπό την επιβεβαίωση της συμβατότητας των ουσιών και την αποφυγή αντιδράσεων. Στις εναλλακτικές θεραπείες αντιμετώπισης της επιληψίας περιλαμβάνεται η ομοιοπαθητική, η βιοανάδραση, μέθοδοι της οστεοπαθητικής κ.ά. Πιο συγκεκριμένα:

• Ομοιοπαθητική: τα φάρμακα που προτείνει μπορούν να δράσουν σε συνδυασμό με αυτά της συμβατικής ιατρικής, όμως τα πρώτα σημάδια βελτίωσης καθυστερούν συνήθως να φανούν.
• Βιοανάδραση: σε συνδυασμό με το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα μπορεί να βοηθήσει στην αλλαγή των εγκεφαλικών κυμάτων του ασθενή. Ο ασθενής μπορεί να ελέγξει και να ρυθμίσει μόνος του τα κύματα του εγκεφάλου του, πάντα βέβαια με την καθοδήγηση του γιατρού του. Στόχος είναι η μείωση των κρίσεων, στην επίτευξη του οποίου μπορούν να συμβάλουν και διάφορες τεχνικές χαλάρωσης και ανακούφισης από το στρες.
• Κρανιοϊεροθεραπεία ή κρανιακή οστεοπαθητική: βοηθούν σε περίπτωση που οι αιτίες επιληπτικών κρίσεων βρίσκονται στην ύπαρξη κάποιου τραύματος.
• Διατροφή: δοκιμάστε ταυρίνη, αφού πρώτα έχετε μιλήσει με κάποιον ειδικό διατροφολόγο.

ΠΡΟΛΗΨΗ

• Παρατήρηση περιβαλλοντικών, διατροφικών και συναισθηματικών καταστάσεων που προηγούνται των κρίσεων και αποφυγή τους.
• Εισπνοή έντονης μυρωδιάς, όπως αυτής του σκόρδου ή του τριαντάφυλλου σε περίπτωση αίσθησης κάποιας περίεργης μυρωδιάς πριν την κρίση.
• Λήψη ειδικών φαρμάκων για αντιμετώπιση κατάθλιψης, πονοκέφαλου ή συναισθηματικής έντασης, που ενδέχεται να εμφανιστούν πριν την επιληπτική κρίση.

Σε περίπτωση που πρόκειται για μερική κρίση τύπου Jackson, θα βοηθήσει η πίεση στην περιοχή που συσπάται.