Η πρώτη επίσκεψη στον ανδρολόγο

Οι αριθμοί μιλάνε ξεκάθαρα: όλο και περισσότερα ζευγάρια απευθύνονται σήμερα σε ειδικά κέντρα γονιμότητας προκειμένου να βοηθηθούν στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν παιδί. Πριν από αυτό το βήμα, έχει προηγηθεί απαραιτήτως μία επίσκεψη στο γυναικολόγο. Και το λάθος βρίσκεται ακριβώς εκεί. Γιατί όπως αποδεικνύεται, στο 40% των περιπτώσεων στειρότητας στα ζευγάρια, υπεύθυνος είναι ο άντρας. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να παρακολουθείται και εκείνος από έναν ειδικό και μάλιστα από νεαρή ηλικία. Η τακτική παρακολούθηση από έναν ανδρολόγο μπορεί να προλάβει πολλά προβλήματα υπογονιμότητας πριν να είναι πολύ αργά.

Ο ανδρολόγος είναι σε θέση να εντοπίσει ασθένειες του ανδρικού γεννητικού συστήματος που μπορεί να μην δίνουν συμπτώματα, αλλά με το πέρασμα του χρόνου να έχουν επιπτώσεις πάνω στη διαδικασία αναπαραγωγής και όχι μόνο. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, σήμερα η σεξουαλική ζωή των αντρών ξεκινάει από πολύ νεότερη ηλικία, γι’ αυτό και έχουν επιστρέψει τα αφροδίσια νοσήματα. Την ίδια στιγμή, η προσοχή των αντρών για την υγεία τους είναι μειωμένη. Ενώ οι γυναίκες επισκέπτονται το γυναικολόγο τους συστηματικά, οι άντρες απέχουν από τον αντίστοιχο ειδικό και τις περισσότερες φορές υποβάλλονται για πρώτη φορά σε ανδρολογική εξέταση κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής τους θητείας. Αυτή η  καθυστέρηση όμως σχεδόν διπλασιάζει τον κίνδυνο στειρότητας.

Η στειρότητα μπορεί να προληφθεί

Οι ειδικοί τονίζουν ότι η κύρια αιτία στειρότητας στους άντρες είναι ακριβώς οι ασθένειες που δεν έχουν διαγνωστεί από νεαρή ηλικία. Άλλος σημαντικός παράγοντας είναι οι κίνδυνοι που σχετίζονται με μία απρόσεχτη σεξουαλική ζωή. Τελευταίες έρευνες αποκαλύπτουν ότι όλο και περισσότεροι έφηβοι αποφεύγουν τη χρήση προφυλακτικού, με αποτέλεσμα να παρατηρείται αύξηση των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων. Έχει διαπιστωθεί ακόμα ότι περίπου 1 στους 3 στείρους νεαρούς άντρες παρουσίασε βλάβες από χρόνια μόλυνση του προστάτη. Αυτό σημαίνει ότι η στειρότητά του θα μπορούσε να είχε προληφθεί.

Καθοριστικής σημασίας λοιπόν είναι οι τακτικές επισκέψεις στον ανδρολόγο, αφού αυτός είναι σε θέση να διαγνώσει δυσλειτουργίες των γεννητικών οργάνων. Ο παιδίατρος, ο οποίος εξετάζει τα γεννητικά όργανα των αγοριών μέχρι την ηλικία των 14 ετών περίπου, είναι σημαντικός αλλά δεν είναι ειδικός επί του γεννητικού συστήματος. Γι’ αυτό, ένα αγόρι θα πρέπει να εξετάζεται για πρώτη φορά από ανδρολόγο σε ηλικία μόλις 2-3 ετών (όταν παρουσιάζονται οι πρώτες στύσεις) ώστε να υπάρξει μία πρόληψη σε ό,τι αφορά τη γονιμότητά του, και έπειτα κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής ανάπτυξης, δηλαδή μετά την ηλικία των 10 ετών. Απαραίτητη είναι και μία επίσκεψη με την έναρξη της σεξουαλικής του ζωής. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, η επίσκεψη θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε δύο χρόνια αν δεν αντιμετωπίζονται διαταραχές, διαφορετικά συχνότερα.

Τα παραπανίσια κιλά ευθύνονται για σεξουαλικά προβλήματα

Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δίνεται και στη σωματική κατάσταση του αγοριού. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι τα παραπανίσια κιλά ευθύνονται σε αρκετές περιπτώσεις για σεξουαλικά προβλήματα. Αν σε ένα αγόρι υπάρχει υπερβολική ποσότητα λίπους, τότε παρατηρείται ανισορροπία ανάμεσα στην τεστοστερόνη και τα οιστρογόνα, που μπορεί να καθυστερήσει την εμφάνιση δευτερευόντων σεξουαλικών χαρακτηριστικών (π.χ. τριχοφυΐα). Επιπλέον, η ανισορροπία αυτή ευνοεί την εμφάνιση δερματικών μολύνσεων και ασθενειών στη γεννητική περιοχή. Οι ειδικοί επισημαίνουν ακόμα ότι το λίπος αποτελεί αιτία ψυχολογικής κατάπτωσης στα αγόρια, κάνοντάς τα να υποφέρουν από το σύμπλεγμα του μικρού πέους, ενώ στην πραγματικότητα αυτό που συμβαίνει είναι ότι τα γεννητικά τους όργανα βρίσκονται κρυμμένα μέσα στο λίπος της ηβικής περιοχής. Το αδυνάτισμα λοιπόν δεν βελτιώνει μόνο την ορμονική ισορροπία, αλλά τονώνει και την αυτοεκτίμηση.

Τα συνηθέστερα προβλήματα

Ένα στοιχείο που θα πρέπει να βρίσκεται υπό στενή παρακολούθηση είναι η αύξηση του μεγέθους των όρχεων, που πραγματοποιείται μεταξύ 10 και 14 ετών παράλληλα με τη σεξουαλική ανάπτυξη. Η ελλιπής ανάπτυξη των όρχεων ή η απουσία ηβικής τριχοφυΐας μετά από αυτήν την ηλικία θα πρέπει να προϊδεάσει για την παρουσία κάποιας διαταραχής. Αν ένας όρχις δεν μπορεί να ψηλαφιστεί με τα δάχτυλα ή έχει διαστάσεις μικρότερες από μία ελιά, τότε συστήνεται η επίσκεψη σε έναν ανδρολόγο.

Κρυψορχία

Η εξέταση είναι απαραίτητη για να διαπιστωθεί και αν ένα αγόρι αντιμετωπίζει πρόβλημα έκτοπου όρχεως. Αν ένας όρχις κινείται πολύ μέσα στο όσχεο ή εισέρχεται μέσα στο βουβωνικό κανάλι όταν το αγόρι κάθεται ή όταν τον πιέζει, τότε εμποδίζεται η παροχή αίματος στον όρχι, προκαλώντας τον θάνατό του μέσα σε λίγες ώρες. Αν συμβεί αυτό, τότε ο όρχις καθίσταται ανίκανος να παράγει σπερματοζωάρια.

Κιρσοκήλη

Μία από τις πιο κοινές αιτίες στειρότητας είναι και η κιρσοκήλη, δηλαδή η μεγέθυνση των φλεβών στην αριστερή πλευρά του όσχεου. Οι διασταλμένες φλέβες προκαλούν λίμνασμα του αίματος, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η θερμοκρασία του όρχεως και να επηρεάζεται η παραγωγή των σπερματοζωαρίων. Και σε αυτήν την περίπτωση, είναι πολύ σημαντική η έγκαιρη διάγνωση.

Σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα

Τα προβλήματα στους όρχεις όμως δεν αποτελούν τη μοναδική αιτία ανδρικής στειρότητας. Και τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα φέρουν πολύ μεγάλο μερίδιο ευθύνης. Τα κονδυλώματα και οι μολύνσεις από βακτήρια ή μύκητες που δεν αντιμετωπίζονται, είναι από τις πιο κοινές αιτίες στειρότητας. Τα κονδυλώματα είναι δερματικά εξανθήματα που μοιάζουν με ξηρά και ανώδυνα υπερσαρκώματα και εμφανίζονται στα γεννητικά όργανα, την ήβη και την περιοχή γύρω από τον πρωκτό. Προκαλούνται από τον ιό των θηλωμάτων και αφαιρούνται με καυτηριασμό μέσω διαθερμίας ή κρυοθεραπεία. Από την άλλη μεριά, μία κοινή μόλυνση είναι αυτή που προκαλείται από το μικρόβιο χλαμύδιο του τραχώματος, έναν μικροοργανισμό που ζει έξω από το ανθρώπινο σώμα και προκαλεί μία σειρά προβλημάτων όταν διεισδύσει στις περιοχές των αντρικών και γυναικείων γεννητικών οργάνων. Η διαταραχή είναι ύπουλη: παραμένει σιωπηλή για κάποιο διάστημα και μετά από μερικές βδομάδες παρουσιάζονται εκκρίσεις γκριζοκίτρινου χρώματος, πυρετός και κοιλιακό άλγος. Τα χλαμύδια απαιτούν άμεση επίσκεψη στον ειδικό. Μόλις επιβεβαιωθεί η διάγνωση, τότε και οι δύο σύντροφοι θα πρέπει να ακολουθήσουν μία αντιβιοτική αγωγή ενάντια στο ένοχο μικρόβιο. Αν το πρόβλημα παραμεληθεί, τότε μπορεί να οδηγήσει στη στειρότητα.

Αυτοπαρατήρηση για πιθανές διαταραχές και δυσμορφίες

Πέραν όμως από τις επισκέψεις στον ανδρολόγο, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι οι άντρες θα πρέπει να μάθουν από νεαρή ηλικία να αυτοπαρατηρούνται με προσοχή. Σταγόνες που τρέχουν από τη βάλανο του πέους, λευκές εκκρίσεις, κοκκινίλες και κόκκινα στίγματα μπορεί να κρύβουν κάποια μόλυνση. Οποιαδήποτε ανωμαλία ή τσούξιμο συνεπάγεται με ανάγκη επίσκεψης στον γιατρό, αφού σε πολλές περιπτώσεις η διαταραχή μπορεί να υποχωρήσει με την τοπική χρήση μιας αλοιφής αλλά το μικρόβιο να παραμείνει βαθύτερα και να προξενήσει μελλοντικές βλάβες.

Φίμωση και χαλινός

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται και σε πιθανές δυσμορφίες των γεννητικών οργάνων, οι οποίες μπορεί να καθιστούν δύσκολες τις επαφές και σταδιακά να οδηγήσουν στη λεγόμενη «μηχανική στειρότητα». Οι δυσμορφίες προκαλούν σημαντικά ψυχολογικά προβλήματα στους νέους, κάνοντάς τους να αποφεύγουν τις επαφές με τις συντρόφους τους και να απομονώνονται. Ο μικρός χαλινός, για παράδειγμα, είναι μια συγγενής δυσμορφία, η οποία προκαλεί πόνο στο πέος κατά τη διάρκεια της διείσδυσης. Αν και δεν έχουν όλοι οι άντρες το ίδιο μήκος χαλινού, όταν αυτό είναι πολύ μικρό, υπάρχει κίνδυνος να σκιστεί κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης. Στην προκειμένη περίπτωση λοιπόν, υπάρχει ανάγκη για μία χειρουργική επέμβαση, τη λεγόμενη χαλινοτομή, κατά την οποία πραγματοποιείται μία μικρή τομή στο χαλινό και έπειτα γίνεται πάλι η συρραφή του. Άλλη πιθανή δυσμορφία είναι η φίμωση, δηλαδή η στένωση του στομίου της ακροποσθίας. Στην προκειμένη περίπτωση, η σεξουαλική επαφή δεν είναι δυνατή, αφού ο πόνος είναι τόσο έντονος που προκαλεί την πτώση της στύσης. Αυτή η περίπτωση χρήζει περιτομής, δηλαδή σκισίματος της ακροποσθίας, έτσι ώστε να αποκαλυφθεί η βάλανος.

4 ΧΡΥΣΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ

Οι ανδρολόγοι συμφωνούν ότι ορισμένες καλές συνήθειες είναι καθοριστικές για τη σεξουαλική υγεία των αντρών.

1. Για την πρόληψη πολλών διαταραχών, είναι απαραίτητη η σχολαστική υγιεινή της περιοχής. Ο άντρας θα πρέπει να τραβάει πίσω το δέρμα του πέους του, έτσι ώστε να αποκαλύπτεται και να καθαρίζεται και η βάλανος.

2. Συστήνεται η χρήση προφυλακτικού όχι μόνο για τις επαφές με περιστασιακές συντρόφους, αλλά και με τη σταθερή σύντροφο, σε περίπτωση που ο ένας εκ των δύο παρουσιάζει κάποια φλεγμονή στην ευαίσθητη περιοχή.

3. Έρευνες έχουν δείξει ότι το κάπνισμα βλάπτει την παραγωγή σπερματοζωαρίων. Το ίδιο ισχύει και για την κατανάλωση αλκοόλ. Εξίσου καθοριστικό ρόλο παίζει και η διατροφή: θα πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο το τσάι, ο καφές και τα μπαχαρικά.

4. Θα πρέπει να αποφεύγονται τα στενά παντελόνια που προκαλούν τριβή του δέρματος του πέους και απειλούν με πρόκληση δυσμορφιών. Σε ό,τι αφορά τα εσώρουχα, συστήνονται τα μποξεράκια και τα άνετα σλιπάκια από φυσικές ίνες. 

ygeia-evexia.gr