Όσο πιο εφιαλτική γίνεται η καθημερινή οδήγηση αλλά και το παρκάρισμα στην πόλη, τόσο περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν μία εναλλακτική λύση για τις καθημερινές μετακινήσεις τους, επιλέγοντας όχι τα μέσα μεταφοράς αλλά το ποδήλατο. Και δεν αναφερόμαστε στους Ολλανδούς ή τους Δανούς, αλλά σε εμάς, τους Έλληνες, που φαίνεται πως έστω και με μικρά - δειλά βήματα έχουμε αρχίσει να ακολουθούμε το καλό παράδειγμα των Ευρωπαίων γειτόνων μας, ξαναβάζοντας στη ζωή μας έναν αγαπημένο παιδικό μας φίλο!
Αν θεωρείτε παράτολμο το εγχείρημα για την πόλη και ειδικά την Αθήνα, εμείς θα σας δώσουμε πολλούς λόγους για να αναθεωρήσετε και να το δοκιμάσετε. Μια βόλτα ίσως είναι αρκετή για να σας πείσει.
Μπορεί τα στοιχεία σε σχέση με τη χρήση του ποδηλάτου στη χώρα μας να είναι θλιβερά (μόλις το 1% του πληθυσμού στην Ελλάδα χρησιμοποιεί ποδήλατο όταν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες το ποσοστό ανέρχεται στο 27%), ωστόσο το τελευταίο διάστημα τα πράγματα φαίνεται να αλλάζουν: όλο και περισσότερες πρωτοβουλίες, εκδηλώσεις, ποδηλατικοί αγώνες, πορείες αλλά και βόλτες διοργανώνονται από διάφορους φορείς, δημόσιους, ιδιωτικούς αλλά και ομάδες ανθρώπων που αγαπούν το ποδήλατο και θέλουν να «μυήσουν» όλο και περισσότερους, καλώντας ταυτόχρονα την πολιτεία να τους παρέχει τις απαραίτητες υποδομές και παροχές. Μάλιστα σε πρόσφατη δημοσκόπηση, 9 στους 10 θέλουν τη δημιουργία ποδηλατοδρόμων στην Αθήνα. Η συγκυρία δεν είναι καθόλου τυχαία. Με δεδομένο το κυκλοφοριακό πρόβλημα που διαρκώς διογκώνεται, τη ρύπανση της ατμόσφαιρας αλλά και την καθιστική ζωή του σύγχρονου ανθρώπου με τις επιπτώσεις της στην υγεία, το ποδήλατο αποτελεί ιδανικό μέσο μεταφοράς που συνδυάζει: σωματική άσκηση με ευέλικτη και γρήγορη κίνηση, που είναι οικονομική αλλά και φιλική προς το περιβάλλον.
Ας βάλουμε πάλι το ποδήλατο στη ζωή μας!
«Το μεγαλύτερο πρόβλημα της πόλης του 21ου αιώνα θα είναι η ανεπάρκεια χώρου. Ειδικά για το αυτοκίνητο δεν θα υπάρχει πολύς χώρος. Ούτε για την κίνηση, ούτε για τη στάθμευσή του. Όσοι επιμένουν να διατηρούν το προνόμιο της χρήσης αυτοκινήτου στις ευαίσθητες περιοχές των πόλεων θα αγοράζουν αυτό το προνόμιο πολύ ακριβά, όσο θα είναι πραγματικά το ενεργειακό, περιβαλλοντικό και αισθητικό κόστος που θα προκαλούν. Θα αναζητηθούν άλλες υποκατάστατες λύσεις που θα καταναλώνουν λιγότερο χώρο. Το ποδήλατο φαίνεται ότι θα είναι από τις πιο αποτελεσματικές. Έστω κι αν φαίνεται στην Ελλάδα ανέφικτος στόχος, στην ευρωπαϊκή πόλη είναι πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα που έχει εισάγει και άλλες ποιότητες στην πόλη. Ποιότητες για τον πεζό, για το χρήστη της δημόσιας συγκοινωνίας, για κάθε κάτοικο, γιατί η ποιότητα του αέρα, η ησυχία, η αισθητική του δρόμου, αφορούν όλους μας» λένε ο κ. Θάνος Βλαστός συγκοινωνιολόγος – πολεοδόμος, επίκουρος καθηγητής Ε.Μ.Π. και η κ. Τίνα Μπιρμπίλη Δρ. Περιβαλλοντολόγος στο βιβλίο που συνέγραψαν: «Φτιάχνοντας Πόλεις για ποδήλατο».
Γιατί να προτιμήσουμε το ποδήλατο;
Όταν το ποδήλατο και το τραμ ήταν τα μοναδικά μέσα μετακίνησης στην πόλη, κανείς δεν είχε καταλάβει κάποια από τα πλεονεκτήματα του ποδηλάτου, που στην εποχή της απόλυτης μηχανοκίνησης φαντάζουν ακόμη πιο σπουδαία:
- Οικονομία: Η αγορά και συντήρηση ενός ποδηλάτου κοστίζει ελάχιστα. Το ποδήλατο δεν καταναλώνει καύσιμα και επιπλέον δεν έχει έξοδα λειτουργίας όπως παρκάρισμα, φόρους κλπ. Με την τιμή της βενζίνης να ανεβαίνει συνέχεια μήπως είναι ώρα να το ξανασκεφτείτε;
- Οικολογία: Το ποδήλατο δεν εκλύει καμία απολύτως επικίνδυνη ουσία στην ατμόσφαιρα. Επιλέγοντάς το σε τακτική βάση αντί για το αυτοκίνητο «γλιτώνετε» την ατμόσφαιρα από σημαντική ποσότητα καυσαερίου, αλλά και τον εαυτό σας από την εισπνοή των εκπομπών των άλλων οχημάτων, όσο παραμένετε εγκλωβισμένοι και ακινητοποιημένοι σ’ ένα «κουβούκλιο».
- Ταχύτητα: Σε πειράματα που έγιναν στην Αθήνα από το σύλλογο "Φίλοι του Ποδήλατου" σε συνεργασία με την Ένωση Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων κάτω από καθημερινές συνθήκες κυκλοφορίας, βρέθηκε ότι το ποδήλατο, για αποστάσεις μέχρι 13 χιλιόμετρα είναι γρηγορότερο από το αυτοκίνητο. Ι.Χ. λεωφορεία, τρόλεϊ, ταξί αλλά και πεζοί έχουν μέση ωριαία ταχύτητα στην πόλη 5-10 χιλιόμετρα, ενώ οι ποδηλάτες γύρω στα 20.
- Ευελιξία: Το ποδήλατο ξεκινά αμέσως, δεν σταματά στο μποτιλιάρισμα, παρκάρει παντού και μεταφέρεται εύκολα πάνω από πεζοδρόμια, σκάλες, πεζόδρομους. Το μικρό του βάρος επιτρέπει πολύ εύκολα και ανέξοδα τον συνδυασμό του με άλλα μέσα μεταφοράς.
- Υγεία: Το ποδήλατο θεωρείται από τα πιο αερόβια αθλήματα. Γυμνάζει κυρίως το καρδιοαναπνευστικό σύστημα και τους μυς των ποδιών. Επιπλέον, είναι ένα πολύ καλό αγχολυτικό. Μελέτη έδειξε ότι ακόμα και σε συνθήκες κυκλοφορίας σε μεγάλη πόλη η συγκέντρωση μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα των ποδηλατιστών ήταν 10 φορές μικρότερη απ’ ότι σε επιβάτες και οδηγούς αυτοκινήτων.
- Καύση θερμίδων: Μια μεσαίας έντασης διαδρομή μισής ώρας, «καίει» 8 θερμίδες το λεπτό, που αντιστοιχεί σε 11 κιλά λίπους το χρόνο, αν ποδηλατεί κανείς τη συγκεκριμένη διαδρομή σχετικά συχνά.
- Ψυχαγωγία: το ποδήλατο δίνει τη δυνατότητα καλύτερης επαφής με το φυσικό περιβάλλον και μπορεί να αποτελέσει αφορμή για μικρές ή μεγάλες βόλτες, αλλά και ημερήσιες εκδρομές.
Δεν υπάρχουν δικαιολογίες του τύπου…
δεν μπορώ
Πολλοί δεν συνειδητοποιούν πόσο μακριά μπορούν να φτάσουν ποδηλατώντας μέσα σε ένα σχετικά σύντομο χρόνο. Για περίπου 1,6 χλμ. ένας μέτριος ποδηλάτης χρειάζεται περίπου 5 λεπτά. Άρα για μια απόσταση περίπου 8 – 9χλμ. θα χρειαστείτε το πολύ 25 με 30 λεπτά με μέτρια ταχύτητα!
δεν έχω χρόνο
Σε έρευνα που έχει γίνει στο κεντρικό Λονδίνο, ο μέσος χρόνος για περίπου 6,5 χλμ.είναι:
- ποδήλατο - 22 λεπτά
- μετρό - 30 λεπτά
- αυτοκίνητο - 40 λεπτά
- πεζός - 90 λεπτά
Δοκιμάστε να κάνετε με ποδήλατο μια διαδρομή που κάνετε συχνά. Θα εκπλαγείτε από το πόσο πιο γρήγορα μπορείτε να φτάσετε στον προορισμό σας και μάλιστα με πολύ καλύτερη διάθεση!
Πόλεις - παράδειγμα
Με έναν από τους πιο πολυσύχναστους ποδηλατοδρόμους στην Eλλάδα η Καρδίτσα δίνει το παράδειγμα με όλο και περισσότερους κατοίκους να αφήνουν τα αυτοκίνητα στο σπίτι και να χρησιμοποιούν το ποδήλατο για το 22% των καθημερινών μετακινήσεών τους. Εκτός όμως από όσους έχουν ποδήλατο και κυκλοφορούν καθημερινά στην πόλη, ο δήμος Καρδίτσας δανείζει στον κάθε επισκέπτη του κέντρου της πόλης ένα δημοτικό ποδήλατο χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση. Μοναδική προϋπόθεση ν' αφήσει το αυτοκίνητό του σ' έναν από τους δημοτικούς υπαίθριους χώρους στάθμευσης, απ’ όπου θα προμηθευτεί και θα παραδώσει κατά την επιστροφή του το ποδήλατο.
Ακόμη, κάποιοι δήμοι στη Aθήνα, όπως το Xαλάνδρι, το Mοσχάτο, το N. Ψυχικό και ο Δήμος Zωγράφου, διαθέτουν έστω και μικρούς δρόμους για ποδηλάτες, ενώ άλλοι διοργανώνουν ποδηλατικούς αγώνες, πορείες και εκδηλώσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.
Για μια πόλη με ποδήλατο
Σίγουρα κάθε πρωτοβουλία για το ποδήλατο είναι καλή, ωστόσο για να μπορέσει να ενταχθεί πλήρως το ποδήλατο στην καθημερινότητά μας χρειάζεται ένα καλά συντονισμένο και ολοκληρωμένο έργο, που θα περιλαμβάνει τόσο τις απαραίτητες υποδομές όσο και τη σωστή ενημέρωση και εκπαίδευση. Στις ενέργειες αυτές περιλαμβάνεται και η προσαρμογή του Κ.Ο.Κ., που αγνοεί την κίνηση του ποδηλάτου στους δρόμους της Αθήνας, διακυβεύοντας την ασφάλεια των χρηστών του.
Mελέτες έχουν γίνει από το Eθνικό Mετσόβιο Πολυτεχνείο με επικεφαλής τον κ. Θάνο Bλαστό για το σχεδιασμό, τη δημιουργία και τη λειτουργικότητα ποδηλατοδρόμων. Αυτό που μένει είναι να ληφθούν σοβαρά υπόψη από την Πολιτεία. Όχι σαν πολυτέλεια, ή κάτι που αφορά λίγους, αλλά σαν ένα όλο και πιο αναγκαίο μέτρο, όσο η κίνηση, η έλλειψη χώρου και η μόλυνση γίνεται ακόμη πιο ασφυκτική, όχι μόνο για τους κατοίκους της Αθήνας, αλλά και άλλων μεγάλων πόλεων της χώρας.
Πάμε μια βόλτα;
Σημαντικές πρωτοβουλίες γίνονται τα τελευταία χρόνια και από τους ανθρώπους που αγαπούν το ποδήλατο και το χρησιμοποιούν ακόμη και για τις καθημερινές μετακινήσεις τους. Σύλλογοι ποδηλατών αλλά και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις διοργανώνουν από δωρεάν ποδηλατικές πορείες μέχρι μαθήματα ασφαλούς οδήγησης, συμμετέχουν σε ευρωπαϊκούς συλλόγους, διοργανώνουν και συσπειρώνονται για να κατακτήσουν όλο και περισσότερα δικαιώματα για τη χρήση του ποδηλάτου στην πόλη.
