Πρίμουλα: το «Λουλούδι του Δαρβίνου» ή Πρίμουλα της Άνοιξης

Επιστημονική ονομασία: Πρίμουλα η γνησία – Primula veris Οικογένεια: Primulaceae Advertisements Άλλα ονόματα: Πασχαλίτσα, Πασχαλούδα, Παναγίτσα, Ηρανθές, Δρακάκι Περιγραφή Η Πρίμουλα πήρε το όνομά

Η Πρίμουλα πήρε το όνομά της από τη λατινική λέξη primus που σημαίνει «πρώτος», καθώς το φυτό ανθίζει στις αρχές της άνοιξης.. Το είδος Primula Veris, ένα αρωματικό φυτό της οικογένειας των primulaceae που φύεται σε υψόμετρα 700-2.300 μέτρια σε δασικές περιοχές. Βρίσκεται σε αρκετά ορεινά σημεία της χώρας και θεωρείται «χαμηλού κινδύνου». 

Το άνθος και η ρίζα χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φαρμάκων. Το λουλούδι χρησιμοποιείται πιο συχνά για πρησμένη μύτη και λαιμό και βρογχίτιδα. Χρησιμοποιείται επίσης για προβλήματα ύπνου, πονοκέφαλο, μυϊκούς σπασμούς, καρδιακή ανεπάρκεια και πολλές άλλες καταστάσεις, αλλά δεν υπάρχουν καλά επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτές τις χρήσεις.

Ιστορικά Στοιχεία:

Η πρίμουλα ήταν γνωστή από την αρχαιότητα και έχει συνδεθεί με πολλούς μύθους και προλήψεις. Πολλοί τη θεωρούν φυτό της νιότης και της τύχης, όμως, χρησιμοποιείται και σε έθιμα του θανάτου.

Τη συναντούμε σε πολλούς θρύλους με ξωτικά, μάγισσες και νεράιδες. Έχει αναφερθεί από τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο και έχει παίξει σημαντικό ρόλο, μαζί με άλλα τελετουργικά φυτά, στη Μυθολογία των Κελτών και των Δρυίδων, σαν συστατικό, για την παρασκευή μαγικών φίλτρων.

Κατά το Μεσαίωνα, η πρίμουλα ήταν γνωστή σαν βότανο του Αγίου Πέτρου και ήταν περιζήτητο από τους φαρμακοποιούς της Φλωρεντίας. Χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς από την αρχαιότητα. Ο Πλίνιος (23-79 μ.Χ) το αναφέρει ως χρήσιμο για την παράλυση, τους ρευματισμούς και την ποδάγρα. Στην Ευρώπη το βότανο χρησιμοποιήθηκε στη λαϊκή ιατρική ως αντισπασμωδικό, για κράμπες, παράλυση και ρευματικούς πόνους.

Τα φύλλα και τα άνθη τα έτρωγαν σε σαλάτες ή σούπες. Παλαιότερα όταν υπήρχε το βότανο σε αφθονία χρησιμοποιούσαν τα άνθη που μάζευαν την άνοιξη για να φτιάξουν κρασί το οποίο είχε ηρεμιστικές και νευροτονωτικές ιδιότητες.

Συστατικά

Περιέχει (κυρίως τα φύλλα της) βιταμίνη C και μέταλλα. Περιέχει σαπωνίνες (πάνω από 10%), γλυκοσίδια, φλαβονοειδή, ένζυμα και διάφορες άλλες ουσίες. Η στεφάνη και το ρίζωμά της περιέχουν αιθέρια έλαια.

ΟΦΕΛΗ

• Είναι εξαιρετικό χαλαρωτικό και ηρεμιστικό βότανο. Καταπραϋνει τις αντιδράσεις στο στρες και την ένταση, χαλαρώνει τη νευρική υπερδιέγερση και διευκολύνει τον ξεκούραστο ύπνο. Δρα κατά των νευρικών πονοκεφάλων.
• Χρησιμοποιείται για τη βρογχίτιδα, το κρυολόγημα και το βήχα.
• Η ρίζα της χρησιμοποιείται σαν αποχρεμπτικό, διουρητικό, αντισπασμωδικό και αναλγητικό.
• Εξωτερικά, έχει αντιεκχυμωτικές ιδιότητες.
• Καταπολεμά τα αρθριτικά και τους ρευματισμούς.
• Βοηθά στις δερματοπάθειες. Τα άνθη της με μορφή αλοιφής, χρησιμοποιούνται για εγκαύματα από τον ήλιο, για την ιλαρά, για κηλίδες του δέρματος κ.λ.π.
• Ενδυναμώνει την καρδιά και το νευρικό σύστημα.

Άλλες χρήσεις

• Τα φρέσκα φύλλα και η ρίζα της έχουν το χαρακτηριστικό άρωμα του γλυκάνισου. Τα άνθη της έχουν λεπτή και γλυκιά μυρωδιά και μπορούν να προστεθούν σε σαλάτες, γλυκά και να γίνουν ένα ευχάριστο και αναζωογονητικό αφέψημα.
• Από τα άνθη της παρασκευάζεται κρασί.
• Τα φύλλα και τα άνθη της χρησιμοποιούνται για την παρασκευή μαρμελάδας.

ΤΡΟΠΟΣ ΧΡΗΣΗΣ

Τα φύλλα συχνά είναι διαθέσιμα όλο το χειμώνα, μπορούν να προστεθούν σε σαλάτα με άλλα λαχανικά ή να μαγειρευτούν στη σούπα. Τα λουλούδια καταναλωνονται ωμά ή μαγειρεμένα, τα φρέσκα είναι μια όμορφη γαρνιτούρα στις σαλάτες, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως βρασμένα μαζί με άλλα λαχανικά ή να προστεθούν σε κονσέρβες.

Τα λουλούδια και τα φύλλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή μαρμελάδας, σιρόπι ή τσάι και τα νεαρά λουλούδια μπορούν να γίνουν ένα ευχάριστο λικέρ. Ρίχνουμε ένα φλιτζάνι βραστό νερό, σε 2 κ.γ πέταλα και το αφήνουμε για 10-15 λεπτά. Πίνουμε 3 φορές την ημέρα.

Βιβλιογραφία

• Budzianowski J, Morozowska M, Wesolowska M. Lipophilic flavones of Primula veris L. from field cultivation and in vitro cultures. Phytochemistry 2005;66:1033-9. View abstract. 
• Ernst E, Marz R, Sieder C. A controlled multi-centre study of herbal versus synthetic secretolytic drugs for acute bronchitis. Phytomedicine 1997;4:287-93. 
• Marz RW, Ismail C, Popp MA. Action profile and efficacy of a herbal combination preparation for the treatment of sinusitis. Wien Med Wochenschr 1999;149:202-8. View abstract. 
• Neubauer N, Marz RW. Placebo-controlled, randomized, double-blind, clincal trial with Sinupret sugar coated tablets on the basis of a therapy with antibiotics and decongestant nasal drops in acute sinusitis. Phytomedicine 1994;1:177-81. 
• Peric A, Kovacevic SV, Gacesa D, Peric AV. Efficacy and safety of combined treatment of acute rhinosinusitis by herbal medicinal product Sinupret and mometasone furoate nasal spray. ENT Updates 2017;7(2):68-74.