Γλυκόζη και βιταμίνη c στο αίμα: ποια είναι η σχέση τους και πως επηρεάζουν τον οργανισμό;

Της Ειρήνης Μπαμπαρούτση, Κλινική Διαιτολόγος και Αθλητική Διατροφολόγος,Phd

Στην ανθρώπινη υγεία, οι ρόλοι που διαδραματίζουν τα επιμέρους θρεπτικά συστατικά συχνά συνεπικουρούν σε ένα πολύπλοκο σύστημα που επηρεάζει τη συνολική μας ευεξία. Πρωταγωνιστικό ρόλο κατέχουν η βιταμίνη C, που φημίζεται για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού, και η γλυκόζη αίματος, το βασικό καύσιμο για τα κύτταρά μας.

Πέρα από τη μεμονωμένη σημασία τους, υπάρχει μια ενδιαφέρουσα αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των δύο στοιχείων, που διαμορφώνει το τοπίο της μεταβολικής μας υγείας. Αυτό το άρθρο ξεκινά μια εξερεύνηση της συμβιωτικής σχέσης μεταξύ της βιταμίνης C και της γλυκόζης του αίματος, αναδεικνύοντας τις περίπλοκες συνδέσεις αυτών των στοιχείων για μια ολιστική προσέγγιση της υγείας.

Καθώς περιηγούμαστε στο διατροφικό αυτό θέμα, θα αναφερθούμε στους πολύπλευρους ρόλους της βιταμίνης C και θα εμβαθύνουμε στον περίπλοκο σύστημα ρύθμισης που διατηρεί τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, αποκαλύπτοντας τελικά τον βαθύ αντίκτυπο που έχει η αλληλεπίδρασή τους στη συνολική μας υγεία.

Οι βασικοί ρόλοι της βιταμίνης C

Η βιταμίνη C, επιστημονικά γνωστή ως ασκορβικό οξύ, αναδεικνύεται σε διατροφική δύναμη με άμεση επίδραση στη διατήρηση της βέλτιστης υγείας. Πρώτη μεταξύ των ιδιοτήτων της είναι η ικανότητά της ως αντιοξειδωτικό, καταπολεμώντας το οξειδωτικό στρες του οργανισμού.

Αυτή η ιδιότητα όχι μόνο ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά χρησιμεύει επίσης ως ασπίδα κατά της κυτταρικής βλάβης, συμβάλλοντας στη συνολική ανθεκτικότητα των βιολογικών μας συστημάτων.

Πέρα από την ενίσχυση του ανοσοποιητικού της συστήματος, η βιταμίνη C είναι ο άξονας της σύνθεσης του κολλαγόνου, της δομικής πρωτεΐνης που είναι απαραίτητη για το δέρμα, τα οστά και τα αιμοφόρα αγγεία.

Επιπλέον, η ικανότητά της να ενισχύει την απορρόφηση του μη αιμικού σιδήρου από φυτικές πηγές υπογραμμίζει τον κομβικό της ρόλο στην πρόληψη της σιδηροπενικής αναιμίας. Φαίνεται, λοιπόν, ότι η συνεισφορά της βιταμίνης C είναι μεγάλη και η επίδρασή της στην υγεία πολύπλευρη.

Γλυκόζης αίματος και η ρύθμιση του οργανισμού

Στον πυρήνα του συστήματος που διαχειρίζεται την ενέργεια του σώματός μας βρίσκεται η γλυκόζη του αίματος. Αυτό το απλό σάκχαρο, που προέρχεται από τις τροφές που καταναλώνουμε, χρησιμεύει ως η κύρια πηγή ενέργειας για τα κύτταρά μας, τροφοδοτώντας τον περίπλοκο μηχανισμό των λειτουργιών του οργανισμού.

Ωστόσο, η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί μια λεπτή ισορροπία στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αποτελεί απόδειξη της πολυπλοκότητας των ρυθμιστικών μηχανισμών του. Κεντρικό ρόλο σε αυτή την ισορροπία παίζει η ινσουλίνη, μια ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας και «αναλαμβάνει» την πρόσληψη και την αποθήκευση της γλυκόζης στα κύτταρα. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι η γλυκόζη στο αίμα παραμένει εντός ενός στενού εύρους, ζωτικής σημασίας για την κυτταρική λειτουργία και τη συνολική υγεία.

Οι ανισορροπίες αυτής της ρύθμισης, που συχνά συνδέονται με καταστάσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, υπογραμμίζουν την κρίσιμη σημασία της κατανόησης της δυναμικής της γλυκόζης του αίματος και των εκτεταμένων συνεπειών όταν διαταράσσεται αυτή η ισορροπία. Παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως η ισορροπημένη διατροφή, η τακτική σωματική δραστηριότητα και η σωστή ενυδάτωση, συμβάλλουν στα σταθερά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, προάγοντας τη συνολική ευεξία και μειώνοντας τον κίνδυνο μεταβολικών διαταραχών.

Ο αντίκτυπος της έλλειψης βιταμίνης C στη γλυκόζη αίματος

Οι συνέπειες της ανεπάρκειας της βιταμίνης C συμβάλλουν στην ευαίσθητη ισορροπία της ρύθμισης της γλυκόζης του αίματος, προσφέροντας μια απεικόνιση της διασύνδεσης αυτών των δύο στοιχείων. Η έλλειψη βιταμίνης C δεν θέτει σε κίνδυνο μόνο το ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά μπορεί επίσης να έχει επιπτώσεις στη μεταβολική υγεία.

Μελέτες υποδεικνύουν ότι τα ανεπαρκή επίπεδα βιταμίνης C μπορεί να εμποδίσουν την ικανότητα του οργανισμού να επεξεργάζεται αποτελεσματικά τη γλυκόζη, συμβάλλοντας ενδεχομένως σε διαταραχές των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Επιπλέον, η έλλειψη της βιταμίνης C, δύναται να αφήσει τα παγκρεατικά κύτταρα εκτεθειμένα στο οξειδωτικό στρες, παρεμποδίζοντας ενδεχομένως την παραγωγή ινσουλίνης.

Αυτή η περίπλοκη αλληλεπίδραση υπογραμμίζει τη σημασία της διατήρησης των βέλτιστων επιπέδων βιταμίνης C για την υποστήριξη όχι μόνο της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος αλλά και των περίπλοκων μηχανισμών που διέπουν τη δυναμική της γλυκόζης στο αίμα.

Διατροφικές πηγές βιταμίνης C και τρόφιμα φιλικά προς τη γλυκόζη του αίματος

Η θρέψη του σώματός μας με μια ολοκληρωμένη διατροφή είναι καθοριστικής σημασίας για την ενίσχυση της σχέσης μεταξύ της βιταμίνης C και της γλυκόζης του αίματος. Τα πλούσια σε βιταμίνη C τρόφιμα γίνονται όχι μόνο πηγή υποστήριξης του ανοσοποιητικού συστήματος αλλά και αναπόσπαστο μέρος μιας διατροφής που ευνοεί τα σταθερά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Τα εσπεριδοειδή, τα μούρα, το μπρόκολο και οι πιπεριές ξεχωρίζουν ως πρωταθλητές στις πηγές της βιταμίνης C. Ο συνδυασμός τους με σύνθετους υδατάνθρακες, τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες και άπαχες πρωτεΐνες δημιουργεί μια ισορροπημένη διατροφική προσέγγιση που υποστηρίζει τη ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα.

Η ενσωμάτωση αυτών των πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά τροφίμων όχι μόνο εξασφαλίζει επαρκή πρόσληψη βιταμίνης C αλλά συμβάλλει, επίσης, στη συνολική διατροφική αρμονία που είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της βέλτιστης υγείας.

Συμπέρασμα

Ανακεφαλαιώνοντας, η σχέση μεταξύ της βιταμίνης C και της γλυκόζης στο αίμα είναι αλληλένδετη για την καλύτερη λειτουργία των περίπλοκων φυσιολογικών διεργασιών του σώματος. Η βιταμίνη C αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα στο μεταβολισμό της γλυκόζης, επηρεάζοντας τον τρόπο με τον οποίο το σώμα επεξεργάζεται και χρησιμοποιεί αυτή τη βασική πηγή ενέργειας.

Οι έρευνες δείχνουν ότι τα επαρκή επίπεδα βιταμίνης C μπορεί να ενισχύσουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, συμβάλλοντας στην αποτελεσματικότερη πρόσληψη γλυκόζης από τα κύτταρα. Επιπλέον, οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες της βιταμίνης C μπορεί να προσφέρουν προστατευτικά αποτελέσματα έναντι των βλαβών που προκαλούνται από το οξειδωτικό στρες στα κύτταρα που εκκρίνουν ινσουλίνη στο πάγκρεας.

Με τη σειρά τους, τα ισορροπημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα επηρεάζουν θετικά την ικανότητα του οργανισμού να απορροφά και να χρησιμοποιεί τη βιταμίνη C. Αυτή η αλληλεπίδραση υπογραμμίζει τη σημασία της διατήρησης ενός ολοκληρωμένου διατροφικού προφίλ, όπου η αρμονική αλληλεπίδραση μεταξύ της βιταμίνης C και της γλυκόζης στο αίμα συμβάλλει στη συνολική υγεία και τη μεταβολική ισορροπία.

Καθώς περιηγούμαστε στο έδαφος της διατροφής, του τρόπου ζωής και της επιστημονικής κατανόησης, η επιτακτική ανάγκη καθίσταται σαφής: μια ολιστική προσέγγιση, που περιλαμβάνει διατροφικές επιλογές, τροποποιήσεις στον τρόπο ζωής και ενημερωμένη συμπληρωματική αγωγή όταν είναι απαραίτητο, δίνει τη δυνατότητα στα άτομα να συμμετέχουν ενεργά στη μεταβολική τους ευημερία.

Βιβλιογραφικές πηγές

• John J. Cunningham (1998) The Glucose/Insulin System and Vitamin C: Implications in Insulin-Dependent Diabetes Mellitus, Journal of the American College of Nutrition, 17:2, 105-108, DOI: 10.1080/07315724.1998.10718734
• Al-Obaidi, Z. M. J., Hussain, Y. A. ., Ali, A. A., & Al-Rekabi, M. D. (2021). The influence of vitamin-C intake on blood glucose measurements in COVID-19 pandemic. The Journal of Infection in Developing Countries, 15(02), 209–213. https://doi.org/10.3855/jidc.13960
• Afkhami-Ardekani, M., & Shojaoddiny-Ardekani, A. (2007). Effect of vitamin C on blood glucose, serum lipids & serum insulin in type 2 diabetes patients. The Indian journal of medical research, 126(5), 471–474.
• Ashor, A. W., Werner, A. D., Lara, J., Willis, N. D., Mathers, J. C., & Siervo, M. (2017). Effects of vitamin C supplementation on glycaemic control: a systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. European journal of clinical nutrition, 71(12), 1371–1380. https://doi.org/10.1038/ejcn.2017.24
• Mason, S. A., Rasmussen, B., van Loon, L. J. C., Salmon, J., & Wadley, G. D. (2019). Ascorbic acid supplementation improves postprandial glycaemic control and blood pressure in individuals with type 2 diabetes: Findings of a randomized cross-over trial. Diabetes, obesity & metabolism, 21(3), 674–682. https://doi.org/10.1111/dom.13571

Βιογραφικό 

Η κ. Μπαμπαρούτση Ειρήνη είναι Κλινική Διαιτολόγος και Αθλητική Διατροφολόγος, απόφοιτος του τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου με Διδακτορικό τίτλο σπουδών στο τομέα της «Διατροφής & Άσκησης». Από το Σεπτέμβριο του 1999 είναι μέλος του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων και μεταγενέστερα της Ελληνικής Εταιρίας  Λιπιδολογίας και Αθηροσκλήρωσης, του Ε.Λ.Ι.Ο.Σ. και του Ενιαίου Φορέα Διαιτολόγων –Διατροφολόγων. Τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιείται ιδιαίτερα στο χώρο της Αθλητικής Επιστήμης της Διατροφής, παρέχοντας διατροφικές συμβουλές σε μερικούς από τους πιο διακεκριμένους Έλληνες αθλητές στίβου, τριάθλου, ιστιοπλοϊας, καλαθοσφάιρισης, πολεμικών τεχνών όπως επίσης και σε αθλητές πολλών άλλων αθλημάτων. Από το 2001 είναι Διατροφολόγος της Εθνικής Ομάδας Στίβου (Σ.Ε.Γ.Α.Σ.), ενώ από το 2003-2009 συνεργάστηκε με τον Πανελλήνιο Γυμναστικό Σύλλογο (Π.Γ.Σ.). Από το Φεβρουάριο του 2008 είναι επιστημονική υπεύθυνη του διαιτολογικού γραφείου ‘Θερμίδα’. Κατά το χρονικό διάστημα 2002-2004 συνεργάστηκε με την Ελληνική ιστιοπλοϊκή Ομοσπονδία και με την Ομοσπονδία Ατόμων με αναπηρία. Ενώ από το 2007 συνεργάζεται με τους διαιτητές ποδοσφαίρου της Ε.Π.Ο. Από τις αρχές του 2022 είναι συνεργάτης της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Χάντμπολ στο τομέα της διαιτησίας. Τέλος, τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει έντονη συγγραφική δραστηριότητα σε περιοδικά και διαδικτυακούς τόπους και είναι μέλος της Ομάδας Αθλητικής Διατροφής του Π.Σ.Δ.Δ.