Αγιουρβέδα: Τι Τύπος Είστε Και Ποια Διατροφή Σας Ταιριάζει!

Η λέξη "Ayurveda" αποτελείται από δύο συστατικά:

1) AYUS = Ζωή, Ζωτική Δύναμη, Υγεία 

2) VEDA = Ολοκληρωμένη Γνώση, Επιστήμη

Η Αγιουρβέδα: η φιλοσοφία της ζωής
Η Αγιουρβέδα είναι ένα πανάρχαιο ινδικό, παραδοσιακό σύστημα Ιατρικής, ηλικίας άνω των 6000 ετών. Η Αγιουρβέδα αντιμετωπίζει τον άνθρωπο σαν ολότητα, εξετάζοντας τη φύση του και στα τρία επίπεδα ύπαρξης (σωματικό-νοητικό-ψυχικό). Εξετάζει την υγεία από μία ολιστική σκοπιά, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η διατροφή, το περιβάλλον (έμψυχο και άψυχο) τον τρόπο ζωής μας, τον τρόπο σκέψης μας, την κληρονομικότητα. Στόχος της είναι η υγιεινή διαβίωση και μακροζωία σε συνδυασμό με την πνευματική εξέλιξη και επιτυχία.

Οι βασικές αρχές
Κατά την Αγιουρβέδα, ο άνθρωπος για να ζήσει χρειάζεται 5 στοιχεία, τα οποία είναι ο Αιθέρας, ο Αέρας, το Πυρ, το Ύδωρ και η Γη και υπάρχουν σε όλη τη Δημιουργία και φυσικά και στον άνθρωπο. Εξετάζοντας απλά το όλο θέμα μπορεί κανείς να πει ότι για να υπάρξει η ζωή του κάθε ανθρώπου, χρειάζεται τροφή για να θρέψει το σώμα του (Γη), νερό για να πιει (Ύδωρ), ήλιο και φως (Πυρ), αέρα για να αναπνέει (Αέρας) και χώρο για την ύπαρξή του (Αιθέρας). Τα πέντε αυτά στοιχεία της Δημιουργίας, υπάρχουν στα φιλοσοφικά συστήματα όλων των λαών του κόσμου, από την Αρχαία Ελλάδα, την Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία, μέχρι την Κίνα και την Κεντρική Αμερική.

Οι συνδυασμοί των 5 στοιχείων από τα οποία αποτελείται το σώμα μας διαμορφώνουν τα doshas: Vata, Pitta, Kapha (τις ολοκληρωμένες αρχές που ελέγχουν όλες τις σωματικές και πνευματικές λειτουργίες). Η ισορροπία τους θεωρείται στην Αγιουρβέδα βασική προϋπόθεση για την τέλεια υγεία. Παράγοντες ισορροπίας τους αποτελούν: η διατροφή, η κίνηση, ο τρόπος ζωής και ο τρόπος σκέψης.

Από τη στιγμή που γεννιέται ένας άνθρωπος τα Doshas που υπάρχουν ήδη μέσα του, βρίσκονται σε μία χαρακτηριστική γι’ αυτόν σχέση, όσον αφορά τα σωματικά και πνευματικά χαρακτηριστικά του. Γι’ αυτόν το λόγο στην Αγιουρβέδα μιλάμε για συγκεκριμένο Αγιουρβεδικό τύπο ή ιδιοσυγκρασία. Αυτός ο διαχρισμός μας επιτρέπει να μιλάμε για πιθανή φιλασθένεια του κάθε ατόμου και εξηγεί τις εκάστοτε αντιδράσεις του στην διατροφή, στα εξωτερικά ερεθίσματα, στο κλίμα και στις συνθήκες ζωής. Υπάρχουν λοιπόν 10 αγιουρβεδικοί τύποι: οι τρεις Vata, Pitta, Kapha και οι συνδυασμοί τους.

Ο κάθε τύπος έχει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόσο από την πλευρά της ψυχολογίας όσο κι από τη σωματική.

VATA - ΑΕΡΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ
Το κύριο στοιχείο που χαρακτηρίζει την Αέρινη Ιδιοσυγκρασία - Vata, είναι η ΚΙΝΗΣΗ και η ΕΥΜΕΤΑΒΛΗΤΟΤΗΤΑ.

Το κύριο στοιχείο του τύπου του αέρα είναι η ευμεταβλητότητα, η οποία διαρρέει όλα τα επίπεδα. Τα άτομα αυτά κινούνται συνεχώς και σωματικά αλλά και ψυχικά. Έχουν πολλές ιδέες αλλά τους λείπει η οργάνωση, έχουν αδύνατη μνήμη και μεταπηδάνε από θέμα σε θέμα. Πολύ συχνά εμφανίζουν πονοκεφάλους ταχυκαρδίες, αρρυθμίες, δύσπνοιες, κολίτιδες. Είναι άνθρωποι που σκέφτονται συνεχώς και ασχολούνται με πολλά πράγματα ταυτόχρονα αλλά σπάνια τελειώνουν αυτά που αρχίζουν.

PITTA - ΠΥΡΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ
Το κύριο στοιχείο της Πύρινης Ιδιοσυγκρασίας - Pitta, είναι το στοιχείο της ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ και ΤΑΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ.

Ο τύπος της φωτιάς είναι ο τύπος της τάξης. Όταν ασχολείται με κάτι είναι της λεπτομέρειας και της συστηματοποίησης. Τον ενοχλεί η αταξία τα θέλει όλα στη θέση τους. Τα σωματικά του προβλήματα σχετίζονται με φλεγμονές στις οποίες υπάρχει το στοιχείο του καψίματος. Συχνά εμφανίζει έλκη στο στομάχι και διάφορα ηπατικά προβλήματα. Δεν ανέχεται τη ζέστη και ιδρώνει υπερβολικά.

KAPHA - ΥΔΑΤΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ
Το κύριο χαρακτηριστικό της Υδάτινης Ιδιοσυγκρασίας - Kapha, είναι η ΝΩΧΕΛΙΚΟΤΗΤΑ και η ΒΡΑΔΥΤΗΤΑ

Ο τύπος του νερού είναι ο βραδύς νωχελικός τύπος που τα βασικά του προβλήματα έχουν σχέση με κατακράτηση του νερού. Έχουν τάση για πάχος και δύσκολα χάνουν βάρος. Στον συναισθηματικό τομέα είναι οι ήρεμοι χαρακτήρες που είναι σταθεροί και δεν θέλουν να αλλάζουν τις συνήθειες τους. Δεν είναι θεωρητικοί ούτε ιδιαίτερα οργανωτικοί αλλά είναι ιδανικοί στο να κρατάνε αυτά που υπάρχουν. Έχουν υπομονή και εύκολα μπαίνουν στη θέση των άλλων. Η μνήμη τους είναι πολύ δυνατή και δεν εκνευρίζονται εύκολα.

Οδηγίες διατροφής ανάλογα με τον τύπο σας

ΑΕΡΙΝΑ ΑΤΟΜΑ
ΦΡΟΥΤΑ: τα περισσότερα φρούτα είναι ωφέλιμα για τους αέρινους τύπους, αλλά δεν πρέπει να τρώνε για μεγάλο διάστημα μόνο φρούτα. Εάν αυτό συμβεί, τότε θα αυξηθεί υπερβολικά το αέρινο στοιχείο στον οργανισμό τους και πιθανότατα θα δημιουργηθούν προβλήματα.

ΛΑΧΑΝΙΚΑ: ταιριάζουν όλα τα λαχανικά, αρκεί να είναι βρασμένα (έστω και στον ατμό). Όπως και με τα φρούτα, δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ποτέ αποκλειστικά για μεγάλο χρονικό διάστημα, γιατί θα αυξάνεται υπερβολικά η Αέρινη Ενέργεια. Ειδικά το λάχανο θα πρέπει να καταναλώνεται με προσοχή (και πάντα με πολύ καλό μάσημα), διότι μπορεί να προκαλέσει τυμπανισμό και αέρια.

ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ: ταιριάζουν στα αέρινα άτομα, με την προϋπόθεση ότι έχουν μαγειρευτεί και ότι σερβίρονται ζεστά στο πιάτο. Τα αποξηραμένα δημητριακά (όπως τα "corn flakes"), δεν ταιριάζουν καθόλου και θα πρέπει να καταναλώνονται μόνο σε μεγάλη ανάγκη. Το ίδιο ισχύει και για το ψωμί που περιέχει μεγάλη ποσότητα από μαγιά ή προζύμι.

ΟΣΠΡΙΑ: σε γενικές γραμμές, δημιουργούν τυμπανισμό και αέρια στο έντερο και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται συχνά. Είναι καλύτερο πάντα να συνδυάζονται με ρύζι σε αναλογία ένα μέρος όσπριο με δύο μέρη ρύζι.

ΖΩΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ: η πιο κατάλληλη μορφή για να χρησιμοποιήσει ένα αέρινο άτομο τα ζωικά προϊόντα (κρέας, κοτόπουλο, ψάρι), είναι σε μορφή ζεστής σούπας. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα γενικά, ταιριάζουν, καθώς οι υδάτινες ποιότητες τους ηρεμούν και εξισορροπούν την υπερβολική κίνηση του Vata.

ΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ: αφομοιώνονται καλύτερα εάν ψηθούν με λίγο αλάτι και πάντα σε μικρή ποσότητα.

ΕΛΑΙΑ: τα διάφορα λιπαρά, εξισορροπούν τη "στεγνή" ποιότητα του αέρινου στοιχείου και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται. Η πιο κατάλληλη βέβαια εφαρμογή είναι η εξωτερική χρήση (για μασάζ).

ΓΛΥΚΑ: η γλυκιά γεύση μεταφέρει ποιότητες ακριβώς αντίθετες από τις αέρινες, και για το λόγο αυτό, ο αέρινος τύπος χρειάζεται τα γλυκά έτσι ώστε να "ισορροπεί" στην καθημερινή του ζωή. Η άσπρη ζάχαρη και η σοκολάτα όμως θα δημιουργήσουν σιγά-σιγά τοξίνες στον οργανισμό του.

ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ: θερμαίνουν τον κρύο οργανισμό του Vata είναι χρήσιμο να υπάρχουν στο καθημερινό τραπέζι. Ο αέρινος οργανισμός χρειάζεται επίσης το αλάτι για να μπορεί να συγκρατεί υγρασία.

PITTA - ΠΥΡΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ
ΦΡΟΥΤΑ: σχεδόν όλα ταιριάζουν στην πύρινη ιδιοσυγκρασία, καθώς δροσίζουν και ενυδατώνουν τον οργανισμό. Τα πολύ όξινα όμως (κυρίως τα εσπεριδοειδή), καλό είναι να καταναλώνονται σε μικρές ποσότητες.

ΛΑΧΑΝΙΚΑ: τα ωμά λαχανικά ταιριάζουν καλύτερα από τα βρασμένα, κατά τη διάρκεια όμως του χειμώνα θα πρέπει να μαγειρεύονται στον ατμό, για να γίνονται πιο εύπεπτα.

ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ: όλα τα δημητριακά ταιριάζουν, καθώς δίνουν τα απαραίτητα καύσιμα που θα χρησιμοποιήσει η πύρινη ενέργεια του Pitta.

ΟΣΠΡΙΑ: ταιριάζουν στα πύρινα άτομα, χωρίς ιδιαίτερες εξαιρέσεις.

ΖΩΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ: το κρέας και τα παράγωγά του θεωρούνται πύρινα τρόφιμα, έτσι θα πρέπει να αποφεύγεται η συχνή κατανάλωσή τους. Ο συγκεκριμένος τύπος μπορεί να ζήσει αποκλειστικά με φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά προϊόντα, χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα.

ΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ: οι ψημένοι και αλατισμένοι ξηροί καρποί θα πρέπει να αποφεύγονται, ενώ αντίθετα θα ωφελήσουν οι καρποί που έχουν μείνει για μερικές ώρες σε νερό.

ΕΛΑΙΑ: τα λιπαρά είναι γενικά ουσίες που θερμαίνουν και έτσι δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται συχνά.

ΓΛΥΚΑ: ο πύρινος οργανισμός έχει ικανοποιητική παραγωγή ινσουλίνης (το πάγκρεας είναι πύρινο όργανο) και έτσι παθαίνει εύκολα υπογλυκαιμία. Θα πρέπει να έχει τακτικά τη γλυκιά γεύση στο φαγητό του.

ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ: Πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή και σε μικρή ποσότητα.

ΥΔΑΤΙΝΑ ΑΤΟΜΑ
ΦΡΟΥΤΑ: επειδή περιέχουν πολύ νερό δεν ταιριάζουν στους υδάτινους οργανισμούς. Τα kapha άτομα όμως θα ωφεληθούν από τη συχνή χρήση μικρών ποσοτήτων φρούτων έτσι ώστε να μην συσσωρεύονται τοξίνες στον οργανισμό τους.

ΛΑΧΑΝΙΚΑ: Τα ωμά λαχανικά ταιριάζουν σε όλα τα υδάτινα άτομα, καθώς και τα λαχανικά ατμού.

ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ: γενικά δεν ταιριάζουν στα Kapha άτομα. Πριν χρησιμοποιηθούν, μπορείτε να τα καβουρδίσετε σε στεγνό τηγάνι έτσι ώστε να απορροφήσουν λίγη πύρινη ενέργεια και έτσι να γίνουν πιο εύπεπτα.

ΟΣΠΡΙΑ: ισχύει περίπου ότι και με τα δημητριακά. Η καλύτερη πηγή φυτικής πρωτεΐνης για τα υδάτινα άτομα είναι το tofu.

ΖΩΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ: δεν ταιριάζουν με τα υδάτινα άτομα και έτσι θα πρέπει να υπάρχουν σε ελάχιστη ποσότητα στο διαιτολόγιό τους. Ειδικά από τα γαλακτοκομικά προϊόντα επιτρέπεται μόνο το γιαούρτι και το κεφίρ και αυτά σε μικρή ποσότητα.

ΚΑΡΠΟΙ: Η πρωτεΐνη που περιέχεται στους ξηρούς καρπούς είναι καλής ποιότητας, αλλά τα υδάτινα άτομα θα πρέπει να καταναλώνουν μικρή ποσότητα ξηρών καρπών (που θα πρέπει να είναι ψημένοι, χωρίς όμως αλάτι).

ΕΛΑΙΑ: Ελάχιστη ποσότητα λιπαρών θα πρέπει να χρησιμοποιείται.

ΓΛΥΚΑ: Εκτός από το μέλι, όλα τα υπόλοιπα γλυκαντικά θα πρέπει να αποφεύγονται.

ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ: Όλα τα μπαχαρικά, ιδιαίτερα τα καυτερά, ταιριάζουν στα υδάτινα άτομα και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται καθημερινά. Το μόνο που θα πρέπει να προσεχθεί είναι το αλάτι, γιατί δημιουργεί στον οργανισμό την τάση για κατακράτηση υγρών.